Recht op energie: verslag van een dialoog
2 7
5.2 Sociale tarieven
Voor gas en elektriciteit bestaan op federaal vlak sociale maximumprijzen waarvan
de toekenning ondertussen grotendeels geautomatiseerd is. Het Waalse en Brus-
selse Gewest hebben aan de groep die op federaal vlak als beschermde klant wordt
erkend nog een aantal groepen toegevoegd. Vlaanderen heeft enkele jaren gele-
den daarentegen zijn groepen gelijkgesteld met en beperkt tot de erkende groepen
op federaal niveau. In Brussel bestaat de mogelijkheid waarbij een huishouden,
met een laag inkomen en dat in gebreke is gesteld door zijn leverancier, via het
OCMW, de gewestelijke regulator BRUGEL of de netbeheerder Sibelga het statuut
van beschermde klant kan aanvragen. Het aantal huishoudens met dit statuut is
echter beperkt (2.721 in juni 2015), waarschijnlijk door een te geringe bekendheid
van de maatregel, het complexe statuut, versterkte controlemaatregelen en de ver-
plichte installatie van een vermogensbegrenzer. Verschillende actoren wijzen erop
dat het een interessante maatregel is, al zijn er nog verbeteringen mogelijk. Zo pleit
BRUGEL ervoor om de voor- en nadelen voor de verbruiker meer in evenwicht te
brengen (Misselyn, 2015).
Er is ook aandacht nodig voor de groepen die andere energiebronnen gebruiken.
Voor stookolie, bulkpropaangas en verwarmingspetroleum bestaat er het sociaal
verwarmingsfonds. In getuigenissen van verenigingen waar armen het woord ne-
men, wordt gewezen op het probleem dat de steun enkel na het voorleggen van
facturen wordt gegeven. Er moet dus voorgefinancierd worden door de huishou-
dens en bij gezamenlijk aankoop stelt zich ook een probleem. Bovendien komt een
aantal energiebronnen niet voor de steun in aanmerking (zoals gas in flessen en
steenkool). Er wordt voorgesteld om de steun uit te breiden naar verschillende en-
ergiebronnen en deze ook mogelijk te maken in de vorm van een forfaitaire steun
bij het begin van de winter.
De doelgroep van sociale tarieven zou verder moeten uitge-
breid worden. Het aantal gerechtigden ligt beduidend onder
het aantal personen met een armoederisico. Er kan afgestemd
worden op de doelgroepen van het sociaal verwarmingsfonds,
namelijk alle gerechtigden op de verhoogde tegemoetkoming in
de ziekteverzekering en mensen in collectieve schuldenregeling
of in een dienst van schuldhulpverlening. Volgens de Ombuds-
dienst voor Energie (2015) zou hiermee aan bijna één miljoen
kwetsbare gezinnen een sociaal tarief kunnen aangeboden wor-
den. Dat komt ongeveer overeen met het aantal gezinnen dat in
België met een risico op armoede en sociale uitsluiting leeft (20% van de gezinnen
in België). In het Vlaamse actieplan armoedebestrijding is voorzien om een proces
op te zetten rond de bepaling van de doelgroep voor sociale correcties in de ver-
schillende regelgevingen.
Verschillende organisaties klagen aan dat de ‘gratis’ schijf elektriciteit vanaf 1 ja-
nuari 2016 in Vlaanderen werd afgeschaft zonder dat er compenserende maatre-
De doelgroep van
sociale tarieven
zou verder moeten
uitgebreid worden
169
