Recht op energie: verslag van een dialoog
2 7
Het recht op energie kan nationaal versterkt worden door het expliciet te vermel-
den in de Grondwet, als onderdeel van het recht op een behoorlijke huisvesting en
door internationaal elk initiatief terzake te ondersteunen.
2. Een dialoog rond het recht op energie
Het Steunpunt is een interfederale onafhankelijke instelling, opgericht via het Sa-
menwerkingsakkoord tussen de federale Staat, de Gewesten en de Gemeenschap-
pen inzake de bestendiging van het armoedebeleid. Het organiseert dialoogproces-
sen met verenigingen waar armen het woord nemen en diverse andere actoren in
de strijd tegen armoede. In 2014-2015 organiseerde het Steunpunt verschillende
overleggroepen die zich bogen over de vraag welke rol pu-
blieke diensten kunnen en moeten spelen in de strijd tegen
armoede. Publieke diensten worden hierbij in ruime zin be-
schouwd: alle organisaties aan wie de overheid een publieke
opdracht heeft toevertrouwd
Eén van de overleggroepen behandelde energie en water,
twee levensbelangrijke diensten. Deze overleggroep kwam
zeven maal samen, met deelnemers vanuit verschillende
sectoren: verenigingen waar armen het woord nemen, sa-
menlevingsopbouw, informatie- en begeleidingsdiensten,
OCMW’s, distributienetbeheerders, gewestelijke regulato-
ren, administraties, ombudsdiensten, universiteiten,
In
de overleggroep werden ervaringen en inzichten vanuit ver-
schillende invalshoeken uitgewisseld en kreeg de tekst voor het hoofdstuk voor het
tweejaarlijkse Verslag gaandeweg vorm. Dit artikel baseert zich voornamelijk op dit
proces en bijhorend hoofdstuk in het Verslag, met ook een zicht op praktijken in de
verschillende gewesten. We kijken daarbij zeker af en toe over het muurtje naar de
watersector waarmee interessante overeenkomsten en verschillen zijn. Het artikel
beschrijft dus geen onderzoek, maar wil verslag doen van deze dialoog met diverse
organisaties en instellingen, een overzicht bieden van bestaand onderzoek en dit
koppelen aan de praktijk. Het materiaal, de aanbevelingen en onderzoeksvragen
kunnen gebruikt worden in verder (politiek) debat en onderzoek.
In het volgende punt behandelen we kort de context van de geliberaliseerde ener-
giemarkt en verschillende aspecten inzake consumentenbescherming (punt 3). De
situaties waarmee consumenten in armoede en bestaansonzekerheid in deze geli-
beraliseerde energiemarkt geconfronteerd worden, verdienen specifieke aandacht.
Het gaat hierbij om informatie en begeleiding, verkooptechnieken, facturen, waar-
borgen en betaalplannen.
In punt 4 behandelen we de situaties waarbij huishoudens hun eigen energie- of
waterverbruik niet kunnen meten, door de afwezigheid van een individuele meter
of omdat ze worden beleverd via een collectieve verwarmingsinstallatie. Dit maakt
Het recht op
energie kan
versterkt worden
door het expliciet
te vermelden in
de Grondwet
159
