Het energiearmoedebeleid in Vlaanderen in vogelvlucht
1 2
presenteert alvast het project ‘Dampoort Knapt op’. Eigenaar-bewoners met een
beperkt inkomen kunnen via het OCMW van Gent een renovatiebudget van maxi-
mum 30.000 euro krijgen, dat ze pas moeten terugbetalen wanneer ze de woning
verkopen. Het is een van de projecten uit een inventaris van een werkgroep in het
kader van het Renovatiepact die goede actievoorbeelden uit binnen- en buitenland
oplijst (Vlaamse Regering, 2016b). We belichten hier enkele van de vele voorbeel-
den waaruit blijkt dat zowel stadsbesturen, middenveldorganisaties en onderne-
mingen een rol kunnen spelen.
De meeste projecten zetten voornamelijk in op woningkwaliteit en energie-effici-
ëntie. Zo streeft de stad Gent via het ‘Gents Klimaatverbond’ verschillende beleids-
doelstellingen na inzake energiezuinig verbouwen (bijvoorbeeld een verdubbeling
van het aantal energiezuinige renovaties). Naast energieleningen wordt er ingezet
op een brede waaier aan energiepremies. Voor kansarme gezinnen zijn er heel wat
maatregelen voorzien die hen moeten ondersteunen in energiezuinig wonen en
verbouwen (hogere premies, renteloze leningen, energiescans, uitgebreide be-
geleiding). Daarnaast voorziet de stad in financiële ondersteuning voor energie-
renovaties van sociale woningen. Nog in Gent beoogt het project ‘RenoseeC’ de
ontwikkeling, testfase en optimalisatie van een collectief betaalbaar en kwalita-
tief renovatietraject. De focus ligt op tien woningen in de gordel rond Gent, Sint
Amandsberg, waarbij men kwetsbare doelgroepen maximaal wil bereiken.
Kortrijk, Menen, Harelbeke en Wervik hebben een renovatiepremie van 3.000 tot
5.000 euro specifiek gericht op de private huurmarkt, met voorwaarden ter be-
scherming van de zittende huurder. Elk lokaal bestuur legt eigen accenten: koppe-
ling met begeleiding (ontzorging), toespitsen op een specifieke buurt, koppeling
aan een kwaliteitslabel, organisatie van informatieavonden naar verhuurders. In
de regio Kortrijk werd ook al een aantal keer succesvol geëxperimenteerd met een
renovatiehuurovereenkomst via een sociaal verhuurkantoor (SVK): een verhuurder
kan de renovatie door het SVK laten uitvoeren in ruil voor een tijdelijke afstand van
huurinkomsten.
Met het programma ‘Warmer Wonen’ werkt de regio Zuid-West-Vlaanderen aan
de kwaliteit van het bestaande woningbestand. Binnen dit project slaat intercom-
munale Leiedal samen met dertien steden en gemeenten, kenniscentra, onderwijs
en bouwsector de handen in elkaar om de renovatie van woningen beter, sneller
en efficiënter aan te pakken via samenwerking en het invullen van ontbrekende
schakels. De private huurmarkt en kwetsbare doelgroepen krijgen prioriteit. War-
mer Wonen omvat verschillende deelprojecten, elk met hun eigen samenwerkings-
verband, financiering en timing. Zo beoogt het project RenBEN een stapsgewijze
renovatie van drie groepen van tien rijwoningen uit de private huurmarkt tot BEN
(Bijna EnergieNeutrale) woningen.
In Oostende werd een begeleidingsaanbod opgezet voor gezinnen in armoede die
hun energieverbruik willen verlagen en hun wooncomfort verhogen. Het project
omvat een grondige doorlichting van het energieverbruik van de woning, dakiso-
latie en energieadvies op maat. Er wordt gewerkt via een systeem van ‘opbrengst-
71
