Leven in energiekwetsbaarheid: voortdurend hoofdrekenen en beperkte mogelijkheden
1 3
Maresca en Lacombe (2015, p.53): “Stilte en terugvallen op zichzelf zijn de tol van
de ‘uitval uit het normale leven’, wat verklaart waarom tal van situaties niet opge-
merkt worden door maatschappelijk werkers of verenigingen.”
Verplaatsingen worden gedaan als het moet. Mensen die met sociaaleconomische
moeilijkheden en energieproblemen kampen, wonen vaak in oude vervallen wij-
ken, soms perifeer gelegen en slecht verbonden met het openbaar vervoe
, waar-
door ook hun persoonlijke mobiliteit problematisch is. Ze zijn afhankelijk van het
openbaar vervoer of privévervoer (taxi), met prijzen die voor hen exorbitant zijn
of met slechte uurregelingen. Om zich te verplaatsen, nemen ze dan ook hun toe-
vlucht tot sociale voorzieningen of gaan ze dan maar te voet:
Ik heb geen manier om mij te verplaatsen. Als ik naar het ziekenhuis moet,
komt het busje van het OCMW mij halen. […] Een taxi kost zes euro per rit,
dat kan ik niet betalen. Ik doe dat wel eens een keer in het begin van de
maand, maar nadien is dat gedaan … (mevrouw J., zestiger, huurt een appar-
tement, woont alleen).
Zodoende zet energiekwetsbaarheid een rem op de verplaatsingsmogelijkheden,
zoals voor Frankrijk is aangetoond door Jouffre en Massot (2013). Gezinnen hebben
daardoor beperkte of zelfs geen keuzemogelijkheden op het vlak van recreatieve
activiteiten buitenshuis:
Vroeger gingen we wat vaker naar de bioscoop dan nu, euh… Want ja… dan
komt er een factuur binnen, euh… zoals ik u zeg, een energiefactuur, voor
elektriciteit, euh, gas… (mevrouw B., veertiger, getrouwd, huurt een huis in
een sociale woonwijk waar zij woont met haar man en twee van hun kin-
deren).
Er is alleen de hoop op betere tijden, op betere mobiliteit waardoor men weer aan-
sluiting kan vinden bij sociale en culturele gewoonten en routines waarmee men
behoort tot de gemeenschap en waarmee men de blik kan verruimen, weg van de
dagelijkse beperkingen die men ondervindt op het vlak van huisvesting:
Wij komen niet buiten, we gaan zelfs niet naar de bioscoop […]. Als we het
eens wat breder hebben, kunnen we misschien eens een dagje naar de zee
gaan, of eens gaan wandelen of zo, weet ik veel … Of eens naar de stad, iets
gaan drinken op een terrasje met haar [hun dochter]… (mevrouw G., veerti-
ger, huurt een huis in een sociale woonwijk waar zij woont met een van haar
tienerkinderen).
3.3.3 Een krap budget, maar een uitgerust huis
In het licht van de sociaaleconomische omstandigheden van mensen die in ener-
giekwetsbaarheid leven, is budgetbeheer een delicate evenwichtsoefening, met
complexe berekeningen en afwegingen om een enigszins sociaal en individueel
aanvaardbare situatie te handhaven:
87
