Inclusieve wijkontwikkeling in de Gentse Dampoort:
Participatieve woonrenovatie op maat van kwetsbare bewoners
2 8
Zoals we reeds vaststelden, biedt traditionele stadsvernieuwing geen antwoord in
die zin dat ze rekent op eigen middelen en dus eindeloos een residumarkt met
slechte woonkwaliteit en hoge energieverliezen reproduceert. Het is in dit licht dat
het experiment van ‘Dampoort KnapT OP!’ interessant wordt. De sociale aspecten
blijken wonderwel te sporen met deze om klimaatredenen even belangrijke ver-
duurzaming van het woningpatrimonium. Het is mogelijk om verder te denken op
een project als ‘Dampoort KnapT OP!’ en er een strategie van ‘inclusieve wijkreno-
vaties’ uit te puren. Deze zetten zowel in op sociale als ecologische doelstellingen,
maar zijn in meer dan enkel dit opzicht inclusief. De collectieve aanpak, de gelijk-
tijdige inzet op woonkwaliteit en energieprestatie en de keuze voor subsidiereten-
tie als alternatief financieringsmodel, zijn allemaal elementen in een inclusievere
benadering van het woonprobleem, stadsvernieuwing en armoedebestrijding, die
sociale verdringing vermijdt.
Zowel het Renovatiepact (Vlaams Energieagentschap, 2015) als het Vlaamse Ener-
giearmoedeplan (Vlaamse Regering, 2016) maken gewag van grootschalige wijkre-
novaties. Doel hiervan is een aanzienlijke energiebesparing en de reductie van de
CO
2
-uitstoot. Het energiearmoedeplan kadert in de ambitie om tegen 2050 de
energieprestaties van het volledige Vlaamse woningpatrimonium op punt te stel-
len. Wanneer kwetsbare buurtbewoners niet vanaf dag één worden meegenomen
in de renovatie van hun wijk, zullen ze doorschuiven naar andere wijken met een
voor hen betaalbaar en vaak inferieur woonaanbod. Op die manier houden we de
residumarkt van ondermaatse huur- en koopwoningen in stand. Met projecten
zoals ‘Dampoort KnapT OP!’, gekaderd in een structureel beleid rond inclusieve
wijkrenovaties, hoeft het niet zo ver te komen.
197
