Inclusieve wijkontwikkeling in de Gentse Dampoort:
Participatieve woonrenovatie op maat van kwetsbare bewoners
2 8
verdringing en bijdragen tot de stedelijke (en Vlaamse) klimaatdoelstellingen (Stad
Gent, 2013).
2. Woningrenovatie: op zoek naar instrumenten
tegen armoede en sociale verdringing
In Gent wordt er al heel wat jaren buurtgericht aan stadsvernieuwing gedaan.
Tegenover de diverse grootschalige stadsontwikkelingsprojecten, zoals ‘de Oude
Dokken’ in de voormalige havenbuurt of ‘The Loop’ achter het Sint-Pietersstatio
,
integreren stadsvernieuwingsprojecten in de negentiende-eeuwse gordel een meer
participatieve en sociale aanpak. In volgorde van aanpak gaat het in Gent om de
buurten Sluizeke-Ham, Brugse Poort, Rabotwijk, Ledeberg en recent Dampoort-Sint
Amandsberg en Muide-Meulestede (zie Debruyne, Oosterlynck, & Block, 2008).
Terwijl grootschalige projecten extern en privaat investeringskapitaal aantrekken
en zich richten tot meer kapitaalkrachtige bewoners, vormen buurtgerichte
opwaarderingsprojecten een tegenwicht omdat ze meer de focus leggen op
kwetsbare stadsbewoners in specifieke achterstandswijken in de 19e-eeuwse gordel
van de stad (Debruyne e.a., 2008). Wie spreekt over stadsvernieuwingsprojecten
of armoedebestrijding kan moeilijk rond woningrenovatie heen, privaat dan wel
sociaal. Beter wonen vormt, samen met het verwerven van een stabiel inkomen, de
hoeksteen van zowel armoedebestrijding als sociale mobiliteit.
Voor sociaaleconomisch kwetsbare groepen in precaire
woonsituaties is dit geen sinecure. Het verbeteren van de
woonkwaliteit, armoedebestrijding en de mogelijkheid
bevorderen voor sociale mobiliteit vraagt gerichte sociale
interventies. Hierin schuilt het verschil met middenklassen-
groepen die als eigenaars sinds jaar en dag hun woningen
met eigen middelen en op eigen tempo renoveren (eventu-
eel gesteund door renovatiesubsidies). De voorbije sociale
stadsvernieuwingsprojecten van het stadsbestuur schieten
tekort op het vlak van het aanpakken van de bestaande
woonproblematiek. Er wordt sterk ingezet op het genereren
van meer sociale mix door het aantrekken van middenklas-
sengroepen (‘de tweeverdieners’). Overal in Vlaanderen,
niet enkel in Gent, zien we hoe beleidsmakers met krappe
budgetten al vlug in zee gaan met nieuwe buurtbewoners
die eigen middelen kunnen investeren en zo de spil gaan vormen van de stads-
vernieuwingsoperatie
Deze ‘zelfregeneratie’ wordt onderstut door allerlei reno-
vatiesubsidies in stadsvernieuwingsprojecten als ‘Ledeberg Leeft’, ‘Bruggen naar
Rabot’ (‘Wijk in de steigers’) of het aankomende ‘En Route’- project in de buurt
Dampoort-Sint Amandsberg
Door het beperken of zelfs uitblijven van doelgroep-
gerichte maatregelen zien we hoe buurten opwaarderen, zonder echter duurzame
oplossingen te voorzien voor de minder gegoede zittende bewoners. Sociale inves-
teringen in woonbehoud voor minder gegoede bewoners zijn schaars. Op termijn
Het verbeteren van
de woonkwaliteit,
armoedebestrijding
en het bevorderen
van sociale
mobiliteit vraagt
gerichte sociale
interventies
187
