Het recht op water onder druk?
1 5
42.871 klanten minstens één afbetalingsplan via de exploitant, 8.730 klanten kre-
gen minstens één afbetalingsplan opgelegd door de Lokale Adviescommissie (LAC).
Afbetalingsplannen die werden afgesloten via de exploitant schuiven na wanbeta-
ling op naar de LAC of kunnen gerechtelijk worden ingevorderd. Een afbetalings-
plan dat werd opgelegd door de LAC, heeft een andere finaliteit: het geldt als voor-
waarde om niet te worden afgesloten van de watertoevoer. 41% van de door de
exploitanten toegestane afbetalingsplannen werd niet correct nageleefd omdat de
klant minstens één keer niet, te weinig of te laat betaalde. 67,3% van de klanten die
een afbetalingsplan opgelegd kregen door de LAC, leefde dit niet na.
De gemiddelde uitstaande schuld op het moment dat het afbetalingsplan afgeslo-
ten werd, bedroeg 579 euro. Het gemiddeld betalingsbedrag per maand bedroeg
€ 146 en de gemiddelde looptijd was zes maanden. Bij afbetalingsplannen die via
de LAC werden opgelegd, is de uitstaande schuld doorgaans hoger, wellicht omdat
deze stap in principe gezet wordt nadat het afbetalingsplan via de exploitant niet
gevolgd werd en er vaak een bijkomende schuldopbouw is. Wel kennen deze afbe-
talingsplannen gemiddeld een lager maandelijks betalingsbedrag en een langere
gemiddelde looptijd dan de afbetalingsplannen die worden toegekend door de ex-
ploitant. De groep beschermde vrijstellingsgerechtigde klanten krijgt verhoudings-
gewijs meer afbetalingsplannen dan de groep niet-beschermde klanten.
Als de klant niet reageert op de ingebrekestelling kan de exploitant ervoor kiezen
om de schuld in te vorderen via een procedure via de rechtbank (eventueel vooraf
gegaan door een minnelijke invordering) of om over te gaan tot de afsluitingsproce-
dure door het indienen van een aanvraag tot afsluiting bij de lokale adviescommis-
sie. Net zoals het afsluiten van energie, kan het afsluiten van de drinkwatertoevoer
slechts in specifieke gevallen zonder voorafgaandelijke tussenkomst van de LAC,
bijvoorbeeld bij onmiddellijke en ernstige bedreiging van de volksgezondheid, bij
fraude of bij een onroerend goed dat onbewoond of in onbruik is. In alle andere ge-
vallen moet de exploitant een bijkomende procedure opstarten, ofwel via de LAC,
ofwel via een toezichthoudend ambtenaar leefmilieu
De LAC treedt hoofdzakelijk
op bij wanbetaling en bij het weigeren van de toegang tot de watermeter
Afslui-
ting is enkel mogelijk als de LAC een positief advies tot afsluiting geeft. Dit advies
kan al dan niet voorwaardelijk zijn (zie verder). Op de zitting trachten OCMW, wa-
termaatschappij en klant samen tot een oplossing te komen voor het probleem
om het afsluiten van de watertoevoer te vermijden. 294 van de 308 Vlaamse ge-
meenten beschikken over een actieve LAC-werking voor water. In gemeenten zon-
der LAC-werking kunnen klanten niet worden afgesloten wegens wanbetaling. Het
staat de exploitant vrij om al dan niet naar de rechtbank te gaan. In deze gemeen-
ten is er ook geen proactieve opvolging van wanbetalingsdossiers door het OCMW,
al kan de klant wel zelf het OCMW contacteren.
In 2015 werden 6.768 klanten gedagvaard door de rechtbank om de uitstaande
schuld te innen (+14,4% t.o.v. 2014). Het gaat zelden om dossiers waarvoor de
schuld in het jaar van de rapportering werd opgebouwd: de dagvaardingen die in
2015 werden uitgestuurd, hebben veelal betrekking op dossiers van 2014 of eerder.
131
