Naar een integrale kijk op de strijd tegen energiearmoede
2 6
Woningen met slechte isolatie, enkel glas of vochtproblemen zijn voor mensen in
armoede geen uitzondering. De private huurwoningen van betere kwaliteit worden
verhuurd aan hoge huurprijzen of aan huurders binnen het netwerk van de eige-
naars. Het gevolg is dat huurders in woningen van slechte kwaliteit niet eenvoudig
kunnen veranderen van woning: andere huurprijzen liggen te hoog of verhuurders
willen hen niet (zie bijvoorbeeld Van den Broeck & Heylen, 2014). Bovendien heeft
ook verhuizen steeds een kost.
Wie leeft in armoede, maar er op de een of andere manier wel in slaagde een
eigen woning te verwerven, heeft vaak niet de financiële middelen om de woning
ook energiezuinig te maken. Uit de gegevens van het Grote Woononderzoek kan
afgeleid worden dat in Vlaanderen 4% van de woningen toebehoort aan een nood-
koper. Het betreft eigenaars wiens woning ernstige gebreken vertoont, maar die
niet de middelen hebben om hier iets aan te veranderen (Vanderstraeten & Ryc-
kewaert, 2015).
Ten slotte zien we dat de energieprijzen de laatste jaren alleen maar stegen, zeker
voor elektriciteit. In juli 2016, bijvoorbeeld, betaalde een gemiddelde verbruiker
285 euro per jaar meer voor energie dan in januari 2015 (VREG, 2016b). Daar zijn
verschillende redenen voor, gaande van invoering van extra Vlaamse heffingen, de
afschaffing van de gratis hoeveelheid kWh tot de stijging van distributienettarieven.
Hoewel nu en dan gesproken wordt van sociale correcties, zien we dat deze stijging
voor iedereen geldt. Bovendien blijft ook een korting op een extra kost, uiteindelijk
een extra kost.
3. De energiefactuur
Een ontoereikend inkomen, hoge energiekosten in woningen van slechte kwaliteit
en stijgende energieprijzen leiden vaak tot betalingsmoeilijkheden. In wat volgt,
bekijken we wat mensen in armoede zelf ondernemen om energiearmoede te ver-
zachten en zoomen we in op de procedure bij wanbetaling. Hoewel dit slechts een
aspect van de energiearmoedeproblematiek beslaat, komt een aanzienlijke groep
personen er ooit mee in aanraking en zijn er verschillende knelpunten.
3.1 Wat doen mensen in armoede zelf?
Mensen in armoede proberen uiteraard zelf aan armoede te ontsnappen, ook aan
energiearmoede. Alleen blijkt dat, net als voor andere vormen van armoede, alles-
behalve evident
Wij merken dat sommige gezinnen proberen om hun energiefactuur zo laag mo-
gelijk te houden. Mensen dragen niet één, maar twee extra truien en verwarmen
slechts één ruimte in de woning. Soms boeten mensen hard in op levenskwaliteit,
om toch maar niet geconfronteerd te worden met onbetaalbare facturen.
147
