Armoede en Sociale Uitsluiting Jaarboek 2016 - Blik op energiearmoede
Toch geven ervaringen van mensen in armoede aan dat het niet de goede kant
op gaat met energiearmoede. Hoe komt dat en wat zou dan wel kunnen helpen?
Al vele jaren zien wij binnen de verenigingen waar armen het woord nemen hoe
mensen in armoede zelf energiearmoede ervaren en welke maatregelen enig ef-
fect hebben. In groepswerkingen van deze verenigingen werd nagedacht over hoe
het beter kan. Binnen het Netwerk tegen Armoede worden deze aanbevelingen
getoetst aan ervaringen van andere verenigingen en gaan we samen aan de slag.
Vanuit deze ervaringskennis willen we met dit hoofdstuk een bijdrage leveren aan
de strijd tegen energiearmoede.
We starten deze bijdrage met een inkijk in de oorzaken van energiearmoede.
Vervolgens focussen we op een deelprobleem, de energiefactuur. Meer specifiek
bekijken we de procedure in geval van wanbetaling. Hier treedt immers een heel
mechanisme in werking, waaraan mensen in armoede met moeite kunnen ont-
snappen. Daarna presenteren we onze beleidsaanbevelingen. We eindigen met
een conclusie.
2. Het probleem: de oorzaken van energiearmoede
Zoals met alle vormen van armoede, zijn ook de oorzaken van energiearmoede erg
divers. Mensen in armoede hebben vaak te kampen met een waaier aan proble-
men, waarvan de energiefactuur er één is. De belangrijkste oorzaak is de armoede
en sociale uitsluiting in haar geheel.
Mensen die overleven in armoede hebben inkomens die te laag zijn om te voor-
zien in hun basisbehoeften. De groep gezinnen en alleenstaanden in armoede in
Vlaanderen is erg divers. Verschillende uitkeringen en lage arbeidsinkomens val-
len onder de Europese armoedegrens
Een alleenstaande met een
leefloon, bijvoorbeeld, moet maandelijks rondkomen met € 867,4
per maand, terwijl de armoedegrens voor een alleenstaande in Bel-
gië € 1.083 bedraagt. Vooral onvoorspelbare kosten, zoals de jaar-
lijkse eindafrekeningen, zijn er dan moeilijk bij te nemen. Wanneer
een betaling niet tijdig kan worden uitgevoerd, lopen de kosten voor
onbetaalde facturen snel hoog op.
Mensen die moeten rondkomen met een laag inkomen wonen va-
ker in slecht geïsoleerde woningen. Een eigen woning verwerven, is
lang niet voor iedereen evident en de woonkwaliteit van huurwo-
ningen is, zeker op het onderste segment van de huurmarkt, onder-
maats. Het Grote Woononderzoek van 2013 toonde aan dat 46,9%
van alle private huurders in een woning van ontoereikende kwaliteit
woont. Ook bij woningen die binnen het stelsel van de sociale huur worden ver-
huurd, is dit percentage hoog (44%). Zowel op de private als de sociale huurmarkt
valt bovendien op dat huurders met lagere inkomens een grotere kans maken op
woningen van mindere kwaliteit (Damen, Vastmans, & Buyst, 2015).
De belangrijkste
oorzaak van
energiearmoede
is de armoede en
sociale uitsluiting
in haar geheel
146
