28 Welke praktijktips horen bij dit antwoord? • Bereid je modellering goed voor. Als geoefende lezer neem je heel wat stappen immers onbewust: je doet het gewoon. Net omdat je de vaardigheid zo automatisch toepast, is het belangrijk om even te vertragen en stil te staan bij de denkprocessen en strategieën die je tijdens het lezen allemaal doorloopt. Bijvoorbeeld: » Maak voor jezelf aanduidingen in de tekst. » Noteer de vragen die je jezelf stelt of kan stellen. » Noteer de verbanden (binnen zinnen; binnen en buiten de tekst) en hoe je die herkent. binnen zinnen • Geef aan hoe je de zin op zich begrijpt, bijvoorbeeld: door beeldspraak expliciet te benoemen. • Wijs op relaties binnen de zin, bijvoorbeeld: verwijswoorden als hij, zij, deze, die, waarop die aan een eerder of volgend woord in de zin refereren of signaalwoorden als omdat die de relatie tussen de hoofd- en bijzin blootleggen. binnen een tekst • Geef aan hoe verschillende elementen in een tekst met elkaar in verband worden gebracht, bijvoorbeeld verwijswoorden als hierdoor, die, ze die aan woorden uit eerdere of volgende zinnen, alinea’s en paragrafen refereren. Fiche 8 Hoe trek je het leesniveau van je leerlingen op door te modelleren? Onderwijsniveau: kleuter lager secundair Componenten van leesvaardigheid: Voorbereidende leesvaardigheden: geletterdheid mondelinge taalvaardigheid Technisch lezen : vlot lezen vloeiend lezen Begrijpend lezen Algemene leesvaardigheid Leesmotivatie FICHE 8 Wat vertelt onderzoek? Als leraar modelleren blijkt een waardevolle didactische aanpak voor effectief (lees)onderwijs. Modelleren wil zeggen dat je inzage geeft in jouw denkwijze als geoefend lezer, door hardop te zeggen wat je denkt. Door je denkproces expliciet te verwoorden geef je als het ware een ‘kijkje in je eigen hoofd’ en laat je horen welke denkstappen je neemt, bijvoorbeeld om een tekst te begrijpen. Modelleren blijkt krachtig in de verschillende fasen van het verwerken van een tekst (voor, tijdens en na) en bij de verschillende componenten van leesvaardigheid: als je aan klankbewustzijn werkt bij kleuters, of een tekstfragment samenvat met geoefende lezers bijvoorbeeld. Modelleren is zinvol voor alle lezers, maar is in het bijzonder effectief voor leerlingen met (een risico op) lees- en/of spellingsmoeilijkheden. De didactische aanpak van het modelleren wordt gezien als een onderdeel van directe instructie. Na het modelleren is het uiteraard belangrijk dat je leerlingen de vaardigheid of strategie zelf laat uitvoeren en inoefenen. Laat leerlingen zelfstandig oefenen, geef veel feedback en draag de verantwoordelijkheid voor het leesproces gaandeweg aan hen over.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg3Nzk=