Taalintegratietrajecten Wetenschappelijk rapport

29 Tabel 9. Kenmerken van interventies voor Nederlandsetaalleerders. Review Methodologische kwaliteit Aantal studies Context Bengochea (2014) Hoog 18 Geen info (onderwijstaal Engels) Kleuter en lager Cheung & Slavin (2012a) Gemiddeld 34 VS Kleuter en lager Cole (2014) Gemiddeld 22 Diverse landen Lager en secundair Richards-Tutor et al. (2016) Gemiddeld 12 Geen info (onderwijstalen Engels en Spaans) Kleuter, lager, secundair Algemeen Verschillende talige interventies richten zich op NTL’s en proberen zo de kloof tussen deze leerlingen en hun klasgenoten kleiner te maken. Doorgaans hebben zulke interventies een positief effect. De sterkte van het effect blijkt beïnvloed te worden door een aantal factoren, zoals de onderwijstaal, de beoogde taaldoelen, de leeftijd van de leerlingen, de gekozen meetinstrumenten enz. Onderwijstaal: meertalig onderwijs vs eentalige immersie Cheung & Slavin (2012a) onderzoeken het effect van eentalig en meertalig onderwijs op de (Engelse) leesvaardigheid van leerlingen in het lager onderwijs met Spaans als thuistaal. Zij concluderen dat meertalige programma’s op korte termijn (na een schooljaar) doorgaans een sterker effect hebben dan immersieprogramma’s waarbij Engels de enige onderwijstaal is. Tegelijk manen de auteurs aan tot voorzichtigheid bij de interpretatie van de resultaten. Het type meertalig programma dat het meest onderzocht werd in de primaire studies is een tweetalig programma uit de jaren 1970, paired bilingual instruction , dat inmiddels niet meer bestaat. Ook naar het effect op lange termijn is meer onderzoek nodig. De auteurs vonden slechts twee longitudinale studies, waarin de resultaten van leerlingen in beide type programma’s na vier jaar vergeleken werden. Terwijl de ene studie een licht voordeel voor het tweetalige programma vindt, concludeert de tweede dat het type programma tegen het einde van het vierde leerjaar niet langer significant is. Woordenschat Over het effect van woordenschatinterventies zijn de onderzochte reviews verdeeld. Veel hangt af van wat de onderzoekers willen meten (het effect op woordenschatkennis vs. het effect op leesvaardigheid) en de meetinstrumenten die ze hiervoor gebruiken (gestandaardiseerde toetsen vs. zelf ontwikkelde en/of curriculumgebaseerde uitkomstmaten). Bengochea (2014) onderzoekt de invloed van een waaier aan woordenschatinterventies op de woordenschatkennis van NTL’s in het lager onderwijs. Hij stelt vast dat zulke interventies een duidelijk effect hebben op de kennis van doelwoordenschat, maar niet op de algemene woordenschatkennis zoals gemeten aan de hand van gestandaardiseerde toetsen. Verder is de invloed op de breedte van woordenschatkennis (= aantal woorden gekend) drie keer zo sterk als op de diepte ervan (= hoe goed de woorden gekend zijn). Tot slot is woordenschat het hoofddoel van de meeste interventies, terwijl in een minderheid van de interventies woordenschatinstructie gecombineerd wordt met instructie in een andere vaardigheid zoals technisch lezen of morfosyntactische kennis. Het effect van beide types interventies lijkt even groot. Richards-Tutor et al. (2016) vinden dan weer geen evidentie voor een effect van leesinterventies met een woordenschatcomponent op de woordenschatkennis van NTL’s met (risico op) leesproblemen in de derde kleuterklas tot en met het tweede jaar secundair. Opvallend is dat de onderzochte interventies doorgaans een licht negatief effect hebben op de woordenschatkennis. Een mogelijke verklaring is dat het aantal geïncludeerde studies met een woordenschatluik heel laag is (vier) en in drie van de vier studies wordt de woordenschatkennis op basis van een gestandaardiseerde toets gemeten (zie ook: Deel 5. Hoofdstuk 4. Aanbevelingen voor het wetenschappelijk onderzoek). Tot slot gaan Cheung & Slavin (2012a) de invloed van woordenschatprogramma’s op de leesvaardigheid van NTL’s met Spaans als thuistaal in het lager onderwijs na en concluderen dat deze programma’s de leesvaardigheid significant verbeteren. Lezen: technische vaardigheden Voor het effect van interventies die inzetten op het verstevigen van de (voorbereidende) technische vaardigheden van