Taalintegratietrajecten Wetenschappelijk rapport

14 1.2 Fase 1: selectie van studies We belichten eerst de inclusiecriteria die we voor de selectie van de studies gebruikt hebben. Daarna beschrijven we de gehanteerde zoekprocedure. Inclusiecriteria Om in aanmerking te komen voor deze overview moet een studie aan bepaalde voorwaarden voldoen. We focussen op soorten studies, soorten participanten binnen de studie, soorten interventies, en soorten settings. a. Soorten studies Zoals hierboven aangegeven, neemt een overview enkel systematische reviews op, al dan niet met een component meta-analyse. Aangezien we in dit onderzoek geïnteresseerd zijn in het effect van interventies (zie onderzoeksdoel) komen enkel systematische reviews in aanmerking die uitsluitend experimentele en quasi-experimentele studies met een treatment-control-design includeren of die een aparte analyse voorzien van dit type studies. Geïncludeerde reviews moeten bovendien de baseline-equivalentie (zijn beide groepen bij de start van de interventie voldoende gelijk?) van de interventie- en controlegroep bij quasi-experimentele studies in kaart gebracht hebben, bijvoorbeeld door enkel quasi- experimentele studies met een pretest-posttest-design op te nemen of door een andere baseline measure te vereisen. Verder nemen we zowel reviews mee die in peer reviewed journals gepubliceerd zijn als (hoofdstukken uit) doctoraatsthesissen. b. Soorten participanten - Onderwijsniveau: geïncludeerde reviews focussen op leerlingen in het kleuteronderwijs, lager onderwijs en/of secundair onderwijs. Afhankelijk van de onderwijscontext kan de populatie soms breder zijn en bijvoorbeeld ook kinderen jonger dan de kleuterleeftijd of achttienplussers meenemen. Deze studies komen enkel in aanmerking indien ofwel de resultaten voor onze doelgroep afzonderlijk geanalyseerd worden, ofwel minstens de helft van de populatie de geschikte leeftijd heeft. Studies die uitsluitend interventies bij kinderen jonger dan de kleuterleeftijd of achttienplussers onderzoeken, worden dus niet opgenomen. - Doelgroep: we zoeken naar interventies gericht op leerlingen die om verschillende redenen nood hebben aan taalsteun (zie Deel 1, Hoofdstuk 2.5). Met name Nederlandsetaalleerders, leerlingen met een lage SES, leerlingen met lees- en/of spellingmoeilijkheden en leerlingen met een (risico op) taalontwikkelingsachterstand of een taalontwikkelingsstoornis. Reviews die specifiek focussen op interventies bij leerlingen met een fysieke of intellectuele beperking, leerlingen met een bepaalde aandoening zoals het syndroom van Down, leerlingen met emotionele en/of gedragsstoornissen of leerlingen met een specifieke ontwikkelingsstoornis die anders is dan een TOS (vb. autismespectrumstoornis, ADHD) zijn uitgesloten omdat interventies voor zulke leerlingen vaak fundamenteel verschillen van interventies voor leerlingen met een taalachterstand (Dietrichson et al., 2020). Om diezelfde reden zijn ook reviews die zich uitsluitend in de context van het vreemdetalenonderwijs (vb. English as a foreign language of EFL) situeren niet opgenomen. Studies waarvan de populatie bestaat uit leerlingen die wel en niet tot de doelgroep behoren, komen in aanmerking op voorwaarde dat de helft van de leerlingen tot de doelgroep behoort of indien er afzonderlijke analyses voor deze leerlingen voorhanden zijn. c. Soorten interventies We zoeken gericht naar systematische reviews die het effect van een bepaalde interventie op de taalvaardigheid van leerlingen met een taalachterstand nagaan. We focussen op interventies en niet op correlaties omdat we willen weten wat scholen kunnen doen om de taalvaardigheid van deze leerlingen te verbeteren (zie 1.1.). Hierbij kan het zowel om de algemene taalvaardigheid als om een specifieke deelvaardigheid gaan (zie Deel 1, Hoofdstuk 3). De onderzochte interventies hoeven niet zuiver talig van aard te zijn; het volstaat wanneer het verbeteren van de taalvaardigheid als een expliciet primair doel van de interventie genoemd wordt. Reviews die uitsluitend op uitspraak focussen zijn uitgesloten. Studies die het effect van lerarenprofessionalisering in kaart brengen, komen in aanmerking indien ze de invloed van de professionalisering op de taalvaardigheid van leerlingen met een taalachterstand meten. d. Soorten settings Alleen reviews die het effect van interventies in een reguliere schoolcontext, hetzij in de klas, hetzij buiten de klas (bijvoorbeeld in kleine groepjes of individueel) in kaart brengen, komen in aanmerking. Reviews die uitsluitend focussen op het verbeteren van de taalvaardigheid in de thuiscontext of in een (para)medische setting zijn even interessant voor onze doelgroep, maar vallen buiten de scope van deze overview en zijn daarom niet weerhouden. Ook reviews met een expliciete focus op interventies bij leerlingen in het buitengewoon onderwijs zijn niet weerhouden omdat deze setting op