Taalintegratietrajecten Wetenschappelijk rapport

13 DEEL 2. De schijnwerper op de wetenschappelijke fundamenten In dit wetenschappelijke luik willen we de internationale literatuur over taaltrajecten voor leerlingen met nood aan taalsteun in kaart brengen en analyseren. We doen dit door te focussen op de keuzes die scholen en leerkrachten moeten maken bij het uitwerken van de vorm en inhoud van een taaltraject (zie Deel 1, Figuur 1). Omdat we in de eerste plaats willen weten wat scholen en leerkrachten kunnen doen om leerlingen met een taalachterstand effectief te ondersteunen en niet gewoon willen begrijpen welke kenmerken van scholen, leerkrachten en leerlingen een correlatie vertonen met leerwinst, vertrekken we hierbij vanuit interventieonderzoek, aangezien dit soort onderzoek bij uitstek causale verbanden blootlegt (Higgins & Katsipataki, 2015). Concreet gaan we op zoek naar een antwoord op volgende vragen: OV1 - Onder welke vormen kunnen kwaliteitsvolle taaltrajecten aangeboden worden? OV2 - Wat zijn kenmerken van effectieve taaltrajecten voor een diversiteit aan leerlingen die de onderwijstaal onvoldoende beheersen? In wat volgt, bespreken we eerst de methode van analyse en vervolgens de resultaten om dan in de samenvattende conclusie een antwoord te geven op de onderzoeksvragen. We spreken in de context van dit wetenschappelijk onderzoek over ‘interventies’ en niet over taaltrajecten om verwarring te vermijden met de specifieke definitie van taaltrajecten en de randvoorwaarden bij implementatie in de Vlaamse context. Hoofdstuk 1. Methode 1.1 Type literatuurstudie: de overview Om een zo uitgebreid en betrouwbaar mogelijk antwoord te formuleren op onze onderzoeksvragen kozen we voor de methode van een overview, soms ook umbrella review of tertiary review genoemd (Polanin et al., 2017; Pollock et al., 2020; Torgerson, 2007). Dit type van systematische literatuurstudie, waarbij de onderzoeker vertrekt van systematische reviews (met of zonder een onderdeel meta-analyse) en dus niet van primaire studies, wordt in de medische wereld vaak gebruikt om de wetenschappelijke evidentie voor een brede onderzoeksvraag op een efficiënte manier samen te vatten voor de praktijk. Het wint de laatste jaren ook aan populariteit in andere onderzoeksgebieden zoals de sociale wetenschappen en onderwijswetenschappen (zie Polanin et al., 2017 voor een overzicht). Overviews zijn bijzonder geschikt wanneer de onderzoeksvragen een scope hebben die breder is dan wat een individuele systematische review kan beantwoorden en wanneer de tijd en middelen om het onderzoek uit te voeren beperkt zijn (Pollock et al., 2020). Het nadeel aan deze aanpak is dat de overviewauteur een derde laag aan het onderzoek toevoegt, wat de kans op bias en fouten vergroot (Polanin et al., 2017). Deze zwakte kan opgevangen worden door een rigoureuze methodologie te hanteren waarbij transparantie en zorgvuldigheid tijdens elke fase van het overviewproces centraal staan. In het tot stand komen van deze overview onderscheiden we de volgende fases: FASE 1: s ystematische en reproduceerbare zoektocht naar relevante studies 1a Screenen van studies op basis van titel en abstract 1b Screenen van studies op basis van de volledige tekst FASE 2: kritische beoordeling van de methodologische kwaliteit van geselecteerde studies FASE 3: data-extractie en analyse van resultaten FASE 4: s amenvatting van onze bevindingen