Taalintegratietrajecten Wetenschappelijk rapport

10 Tabel 1. Definities van relevante deelvaardigheden van de mondelinge taalvaardigheid (in alfabetische volgorde). Deelvaardigheid Engelse termen Omschrijving Fonemisch bewustzijn Phoneme Awareness Het vermogen om individuele klanken (fonemen) te onderscheiden in gesproken woorden en deze te manipuleren. Klankbewustzijn Phonological awareness Het vermogen om los te komen van de betekenis van taal, en zich te richten op de klankvorm van gesproken woorden. Het is een continuüm van klankgevoeligheid (vb. rijmen) tot een expliciete vaardigheid om klanken in woorden te onderscheiden en deze te manipuleren op verschillende niveaus (vb. klankgroepen, onset, rijm, individuele fonemen enz.). Luisterbegrip Listening comprehension, narrative skills Dit is een deelvaardigheid van luisteren, waarbij de focus ligt op het taalbegrip. Receptieve en expressieve woordenschat Receptive and expressive vocabulary De receptieve woordenschat is de begripswoordenschat. De expressieve woordenschat is de woordenschat die actief gebruikt wordt bij spreken of schrijven. Vertellen Narrative skills Vertellen is een deelvaardigheid van spreken. Het gaat hier om de vaardigheid om een samenhangend verhaal te kunnen (na) vertellen en dingen en gebeurtenissen te kunnen beschrijven. Tabel 2. Definities van relevante deelvaardigheden van de schriftelijke taalvaardigheid. Deelvaardigheid Engelse termen Omschrijving Beginnende geletterdheid Early literacy skills (general); Emergent literacy Alle vaardigheden die kleuters nodig hebben om later op een vlotte manier te leren lezen. Het gaat hier zowel om voorbereidende lees- en schrijfvaardigheden als om leesmotivatie en leesplezier, begrijpend luisteren, spreken, woordenschat. Inzicht in geschreven taal Concepts of print Het inzicht in hoe geschreven taal werkt, omvat onder meer het inzicht dat geschreven taal omgezet kan worden in gesproken taal (en omgekeerd), dat geschreven taal bestaat uit letters die woorden vormen, dat er een lees- en schrijfrichting gehanteerd wordt, en dat geschreven taal diverse functies heeft. Verder gaat het hier ook om hoe boeken gehanteerd moeten worden en waartoe boeken dienen. Leesbegrip Reading comprehension Het kunnen begrijpen van teksten. Leesvloeiendheid Fluency Vloeiend lezen is meer dan vlot decoderen. Het is decoderen en hoorbaar begrijpen. Je leest een tekst vloeiend wanneer je leest met expressie en dus rekening houdt met tempo, betekenisvolle woordgroepen en pauzes, interpunctie verklankt en een gepaste intonatie en klemtoon toepast. Schrijven Writing De vaardigheid om voor een brede variatie aan communicatieve doelen een betekenisvolle en samenhangende tekst te schrijven. Spelling Spelling De manier waarop een woord geschreven wordt. Technisch lezen Decoding skills Het kunnen omzetten van tekens (grafemen) in klanken (fonemen) zowel op niveau van woorden als pseudowoorden. Voorbereidende lees- en schrijfvaardigheden Code related skills Het gaat hier over een combinatie van vaardigheden die het latere technisch lezen zullen ondersteunen: klankbewustzijn, fonemisch bewustzijn als onderdeel van klankbewustzijn, letterkennis, inzicht in geschreven taal.