Taalintegratietrajecten Praktijkgids

58 5. Verzorg de kwaliteit van je instructie 5.1 Geef expliciete instructie Verschillende studies tonen aan dat alle leerlingen - en in het bijzonder leerlingen met nood aan taalsteun - baat hebben bij expliciete instructie, ook op het vlak van taal. Dit geldt zowel voor kleuters als leerlingen in het lager en secundair on- derwijs. Verwacht dus in je taaltraject niet dat je leerlingen vaardigheden zoals het opzoeken van informatie uit een tekst vanzelf leren. Bij expliciete instructie gaat het er net om dat je als leerkracht het leerdoel duidelijk maakt en helder uitleg geeft over nieuwe begrippen, vaardigheden en strategieën die je je leerlingen wil leren. Je leidt de instructie en schenkt veel aandacht aan voordoen, modelleren, en het geven van goede voorbeelden. Op die manier geef je de verantwoordelijk- heid voor het leren in kleine stapjes door aan de leerling (zie Figuur 4). Verantwoordelijkheid leerkracht Verantwoordelijkheid leerling Figuur 4: Expliciete instructie en het stap voor stap doorgeven van verantwoordelijkheid (gebaseerd op Fisher & Frey, 2008) Ook bij jonge kinderen is een expliciet aanbod belangrijk. Dit hoeft helemaal niet te botsen met een aanpak waarin de kin- deren vanuit hun verwondering en nieuwsgierigheid op ontdekking gaan. Als je je doelen als uitgangspunt neemt, heb je als leerkracht vrijheid in je aanbod van activiteiten en blijft er veel ruimte voor spel. En juist in spel liggen kansen voor kinderen om zaken die je eerder expliciet onder de aandacht hebt gebracht op een spontane manier toe te passen. Inkijkje Amerikaanse onderzoekers gingen na op welke manier de mondelinge taalvaardigheid en beginnende geletterdheid van kleuters met een lage SES best gestimuleerd kon worden: via een programma waarin de leerkracht de kleuters vooral bege- leidde bij activiteiten die ze zelf bedachten, of via een evenwichtige aanpak waarin de leerkracht expliciete instructie in- bouwde rond mondelinge taalvaardigheden en beginnende geletterdheid, zowel in de context van leerkrachtgestuurde als kindgestuurde activiteiten. De leerlingen uit de tweede groep bleken na één schooljaar doorgaans meer vooruitgang te boeken op het vlak van mondelinge taalvaardigheid en beginnende geletterdheid dan de leerlingen in de eerste groep. “Ik doe het” “Wij doen het samen” “Jullie doen het samen” “Je doet het zelf” Modelleren Begeleide inoefening Samen toepassen Zelfstandig toepassen