Taalintegratietrajecten Praktijkgids

12 Wat bedoelen we met ‘taaltraject’? Sommige begrippen geven maar weinig prijs over hun inhoud. Het begrip ‘taaltraject’ of ‘taalintegratietraject’ is er zo eentje. Wat verstaan we hier concreet onder? Een taal- traject biedt leerlingen met nood aan taalsteun duurzame, intentionele en intensieve taalleerkansen in de onderwij- staal. • Met duurzaam bedoelen we dat een taaltraject een aanpak, planning en visie vraagt op lange termijn met een zekere continuïteit. Eenmalige voorleesprojecten, losse taalspelletjes of een fragmentarische pro- jectweek zijn bijvoorbeeld niet duurzaam. • Intentioneel houdt in dat de taalleerkansen niet vrij- blijvend of toevallig zijn: je creëert als leerkracht bewust taalleerkansen die naadloos aansluiten bij de vastgelegde doelen. • Intensief wijst op de frequentie van de aangeboden taalleerkansen. Het spreekt voor zich dat één woor- denschatles per maand bijvoorbeeld voor weinig leer- winst op lange termijn zorgt, net zo min als een ver- lengde leesinstructie waarbij leerlingen langer op elkaar zitten te wachten dan dat ze zelf lezen. Tegelijk hangt de intensiteit ook af van de doelgroep, context en de beoogde taaldoelen. NTL’s die hun eerste stappen in het Nederlandstalige onderwijs zetten, zullen bijvoorbeeld een intensiever traject nodig hebben dan NTL’s die hier al een aantal jaar les volgen. Bij het uitwerken van een taaltraject zal je verschillende keuzes moeten maken. Welke taaldoelen zet je voorop, hoe stel je je groep samen, wie begeleidt het traject enz. Deze praktijkgids wil je begeleiden om wetenschappelijk onder- bouwde keuzes te maken. We doen dit aan de hand van zes bouwstenen. Bouwsteen 1 begeleidt je bij een aantal be- langrijke organisatorische keuzes. Bouwsteen 2 focust vooral op de opbouw van het traject. Bouwstenen 3 en 4 zoomen respectievelijk in op de belangrijkste mondelinge en schriftelijke taaldoelen. Bouwsteen 5 gaat dieper in op de kwaliteit van instructie. In bouwsteen 6 lees je hoe je je leerlingen kan monitoren en jezelf kan laten ondersteu- nen. Soms toont onderzoek duidelijk aan welke keuze de beste is. En soms blijken verschillende keuzes gelijkwaardig of kunnen onderzoekers nog niet met zekerheid zeggen welke keuze de voorkeur verdient. Wanneer dat het geval is, geven we dit duidelijk aan. Het is dan aan jou om een geïn- formeerde keuze te maken die het best past bij je doel- groep, school en mogelijkheden. Hoe kan je deze gids gebruiken? In een effectief taaltraject is elke bouwsteen noodzakelijk. We denken, opnieuw, aan een bouwplan. Haal je één van de fundamenten weg, dan is je constructie minder stabiel en misschien geen lang leven beschoren. De verschillende bouwstenen zijn dus minder effectief wanneer ze los van elkaar toegepast worden. Deze gids is geschreven voor een breed publiek van leer- krachten. De meeste informatie is geschikt voor elke leer- kracht, om het even vanuit welk onderwijsniveau of met welke doelgroep die ook werkt. Precies daarom kozen we er bewust voor om één gids aan te bieden en geen gids per onderwijsniveau. Waar relevant proberen we wel specifieke praktijktips en -voorbeelden voor de verschillende onder- wijsniveaus of doelgroepen (bijvoorbeeld NTL’s) te geven. Elk hoofdstuk is op dezelfde manier ingedeeld. We vertrek- ken vanuit een concrete bouwsteen, lichten kort het weten- schappelijke bewijs voor deze bouwsteen toe en maken ver- volgens de vertaalslag naar de praktijk. Om de inhoud zo behapbaar mogelijk te houden, vind je bij elke bouwsteen telkens twee terugkerende rubrieken: Uitgelicht hier vind je extra achtergrondinformatie Inkijkje hier nemen we je mee naar inspirerende voorbeelden van onderdelen uit taaltrajecten uit binnen- en buiten- land kleuter lager secundair hier verwijzen we naar het onderwijsniveau leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis NTL’s beginnende NTL’s leerlingen met leesmoeilijkheden risicolezers leerlingen met een lage SES, enz. hier verwijzen we naar een specifieke doelgroep We wensen je veel lees- en bouwplezier!