COVERVERHAAL 10 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 43.2022 en dat wil het Hof vermijden”, licht Catherine toe. “Sommige lidstaten hebben het moeilijker met de uitspraken van het Hof dan andere. Dat kan zijn om principiële redenen, zoals in het Verenigd Koninkrijk waar tegenstanders vinden dat rechters zich niet moeten moeien met beslissingen van een democratisch verkozen parlement. Maar in het zog van die kritiek volgen ook autoritaire regimes die juist die democratie zelf ondermijnen. Hoe ga je daar dan mee om?” “Als het Mensenrechtenhof in een nationale situatie ziet dat de beperking van het recht vooraf werd gegaan door een democratisch nationaal debat waar de balans tussen rechten en andere belangen wordt gezocht, dan ANDERE TAAL “Ik ruil het academische en activistische steeds vaker in voor het artistieke”, stelt Yousra Benfquih vast. zal het Hof zich terughoudend opstellen. Maar waar de mensenrechten ernstig ondermijnd worden, moet het Hof kordaat ingrijpen. Het blijft een moeilijk verhaal. Als je de Europese rechtspraak zou analyseren, zou je zien dat die niet altijd coherent is, en dat er hier en daar toegegeven wordt onder druk van de lidstaten.” “Het Hof kan immers niet functioneren zonder politieke en financiële steun van de lidstaten”, bevestigt Yousra. Interdisciplinariteit “Hoewel ze dat zou moeten zijn, is rechtspraak helaas niet altijd objectief”, gaat Yousra verder. “Recht wordt nog altijd beoefend, geïnterpreteerd en toegepast door mensen, met hun eigen vooroordelen en blinde vlekken. Daarom is het belangrijk om aan voldoende zelfreflectie te doen en de eigen blik te blijven bevragen.” “Mensenrechten mogen niet louter aan juristen worden overgelaten”, vindt Catherine. “Het is essentieel dat die mensenrechten ook in andere disciplines doorsijpelen. Ik vind die interdisciplinariteit erg belangrijk. Als onderzoeker werk ik bijvoorbeeld samen met de onderzoeksgroep MIOS (Media & ICT in Organisaties en in de Samenleving, Faculteit Communicatiewetenschappen, red.).” Yousra stipt aan dat er naast interdisciplinariteit ook meer ruimte moet zijn voor een bredere kijk binnen het recht: “Ik vind het spijtig dat er in mijn opleiding te weinig aandacht was voor stromingen met een andere kijk op recht, zoals een intersectioneel feministisch of critical-race perspectief. Dat soort stromingen staan veel meer stil bij hoe recht inhaakt op maatschappij en machtsverhoudingen, en gaan er niet zomaar vanuit dat recht emancipeert, maar soms net kan bijdragen tot onderdrukking. Gelukkig komt daar almaar meer verandering in. Toch moet het diepgaander: geen keuzevakken hier en daar, maar een systematisch ‘omdenken’ voor een dekoloniale blik. De toenemende diversiteit onder de studenten en hun activisme helpt daarbij.” Barricaden “Er zijn zeker al stappen gezet om perspectieven van diversiteit en dekolonisering te laten doorsijpelen en te internaliseren aan sinds kort hanteert het Hof de term ‘bijzonder kwetsbaar’ voor groepen als HIV-positieven, asielzoekers, Roma-zigeuners, religieuzeminderheden, ... Ik vind het mooi dat het Hof daarin gegroeid is, en dat ze beseffen dat die verhoogde kwetsbaarheid institutioneel veroorzaakt is.” Tussen recht en politiek Met dat Mensenrechtenhof heeft Europa een onafhankelijk gerechtshof dat mensenrechtenschendingen in alle 46 landen van de Raad van Europa kan beoordelen. Al heeft zo’n Hof ook zijn politieke grenzen. “Als het Hof volgens een land te ver gaat in zijn arrest, kan het gebeuren dat het zijn steun en legitimiteit verliest bij de betreffende lidstaat
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg3Nzk=