MUA40

HET DUO MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 40.2021 23 komt. We werken daarvoor met ambassa- deurs, om zo verschillende doelgroepen te bereiken. Maar het is moeilijk om de juiste influencers voor een moeilijk bereikbare groep te vinden.” “Terwijl het wel kan”, pikt Lardon in. “Ik herinner me een uiteenzetting over kanker en roken voor een klas metaalbewerking. Ze hadden me wat gewaarschuwd, dat het niet evident zou zijn. Maar ze hingen aan mijn lippen, en stonden erop dat zij mij het volgende uur ook zouden tonen hoe zij met metalen aan de slag gaan. Het was een van mijn beste ervaringen met het antirookpakket.” Vaccintwijfel Met wetenschappel i jke bevindingen communiceren naar moeilijk bereikbare doelgroepen komt het gesprek als van- zelf bij corona en de vaccintwijfelaars. Welke rol speelt wetenschapscommu- nicatie nog in een samenleving waar objectieve feiten ter discussie staan? “Er bestaat een kloof in de samenleving”, bevestigt Bracke. “Sommige mensen nemen niet zomaar meer aan wat bijvoor- beeld een wetenschapper komt zeggen. Dat hebben we nu wel gemerkt. Maar die groep is voor een stuk onzichtbaar vanuit onze wetenschappelijke wereld. Ik herin- ner me een bericht van een moeder in de WhatsApp-groep van ouders van de school van mijn kinderen. Zij deelde triomfantelijk hoe je bij een arts een briefje kon krijgen dat je medisch ongeschikt verklaarde om een vaccin te krijgen. Ik wist niet wat ik zag.” Filip Lardon reageert merkbaar ver- baasd: “Ja, met zulke mensen kom ik inderdaad minder snel in contact. Ik maak me eigenlijk niet te veel zorgen. Ik denk “Maar ook als wetenschap- pers hun kennis wel breed willen delen, is de interesse nog niet gegarandeerd, mer- ken we”, gaat Lardon verder. “Het is bijzonder moeilijk om het nieuws te halen of uit- genodigd te worden in dui- dingsprogramma’s, dat kan ik je vertellen. Redacties en journalisten zijn vaak niet geïnteresseerd.” Bracke: “Ik stond twintig jaar geleden ook mee aan de wieg van Jongens en Wetenschap . Een succesverhaal, maar toen geloofde men daar ook niet in, hoor.” Misbegrepen “Er bestaat bij wetenschap- pers ook angst om misbe- grepen te worden, merken we”, vult Bracke aan. “Dan focust hun onderzoek op een leeftijdscohorte tussen acht en tien jaar, en aarzelen ze om iets te zeggen over zesjarigen. Maar ze geven toch ook les, zeg ik hen dan? In die lessen geven ze toch ook duiding en uitleg bij onderwerpen die veel breder gaan dan hun eigen onderzoek?” Lardon: “Ik hoor dat ook, dat wanneer de media om een interview vragen sommige onderzoekers de boot afhouden omdat het net buiten hun expertisegebied ligt. We mogen daar wel vaker ja op zeggen, vind ik. Wij zijn er om de maatschappij te helpen. Het levert óók op wanneer je met je onderzoek in pakweg De Standaard of Knack staat. Ik heb dat per- soonlijk gemerkt, toen een familielid borst- kanker kreeg en haar echtgenoot tal van vragen had bij de zware chemokuur die ze kreeg. ‘Ja maar,’ dacht ik toen, ‘ze doen wel meer dan die chemokuur alleen hoor, het zijn nieuw ontwikkelde geneesmiddelen.’ Alleen was dat blijk- baar niet duidelijk.” “Zulke kennishiaten kunnen ged i ch t worden door goe- de en brede wetenschapscommunicatie. Wetenschappelijke duiding kan inhoudelijk eenvoudig zijn, en toch correct. Je moet natuurlijk behoedzaam communiceren. Een doorbraak in een labo is daarom geen doorbraak in pakweg de genezing van een ziekte. Je moet op je woorden letten. Ik heb zelf mails gekregen van mensen die bij zo’n doorbraak-nieuwsbericht dach- ten dat hun kanker plots wel genezen kon worden. We geven onderzoekers van UAntwerpen daarom ook trainingen, samen met de cel Wetenschapscommunicatie.” “Ik heb ook een gedurfde outing gedaan, met de titel van mijn boek Naar een wereld zonder kanker ?. Dat vraagteken kwam er op mijn vraag, de uitgever had het zonder voorgesteld. Maar het is wel een boude stelling. In de inleiding kader ik dat ook meteen. Dat kanker hoegenaamd niet op verdwijnen staat, maar dat de behandeling ervan de ziekte wel veel minder dodelijk gaat maken. Wat ook zo is. Ik wilde ook hoop geven met dat boek, en dat mag. De aandacht voor ons onderzoek was alles- zins getrokken.” Influencers in het beroeps “Ik wil om die reden nog eenvoudigere film- pjes maken en posten op de UvV”, knikt Bracke. “Wat is kanker? Hoe werkt een bank? Onze video’s en podcasts worden vandaag bekeken door wetenschappers en door mensen die geïnteresseerd zijn in wetenschap. Uit de reacties die we krijgen, leren we dat dat niet altijd hoogopgeleiden zijn, en ook dat het een sociocultureel divers publiek is. Al willen we dat nu pas in kaart brengen met een onderzoek. Maar ik wil dat ook pakweg een achttienjarige uit het beroepsonderwijs bij ons terecht- Er bestaat bij wetenschappers ook angst om misbegrepen te worden, merken we. Katleen Bracke