MUA38

COVERVERHAAL 10 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 38.2021 gebied economisch aan te wenden, dan zet je de poort open. Zeker in combinatie met intensieve veeteelt wordt het dan riskant.” Spaanse griep Uitgerekend in maart 2020, de maand waarin de hele wereld SARS-CoV-2 leerde kennen, werd het Amerikaanse PREDICT- onderzoeksprogramma stopgezet door de regering van Donald Trump. PREDICT cata- logiseerde elf jaar lang virussen bij wilde dieren en onderzocht waar de kans groot was dat die virussen zouden worden over- gedragen. Het werd bedankt voor bewezen diensten, net toen haar nut bewezen werd. Is het mogelijk dat we ook na dit mondiaal NIEUWE CONTEXT “De grootste uitdaging is studenten uit diverse gemeenschappen naar ons lokken.” rampjaar niet overtuigd zijn geraakt van de nood aan dergelijk onderzoek? “We worden vandaag zeker ernstiger geno- men dan een jaar geleden, dat voel je wel. Maar ik ben bang dat men denkt dat we hiermee pakweg de Spaanse griep van onze generatie hebben doorstaan, en we nu wel weer 100 jaar hebben voor dit nog eens voorvalt. Er is veel lippendienst, maar het is als met het klimaatprobleem: er wordt te weinig concreet gedaan. Terwijl SARS-CoV-2 eigenlijk een nog vrij mild virus is. Het is erg besmettelijk, ook wan- neer je geen symptomen hebt. Dat maakt het gevaarlijk. Maar de mortaliteit valt eigenlijk nog mee, behalve bij ouderen. Een virus als ebola is veel dodelijker, tot 90 procent. Maar dat is moeilijker door te geven, en je bent pas besmettelijk als je symptomen hebt. Bij een uitbraak in een kleine gemeenschap zorgt dat ervoor dat patiënten worden afgezonderd, en de ziekte letterlijk uitsterft. De combinatie van die twee eigenschappen, heel besmettelijk en erg dodelijk, is de zogenaamde ziekte X. We kennen ze nog niet, maar ze is mogelijk. En nee, ik denk niet dat men het nodige zal doen om ze te allen prijze te vermijden.” Diversiteit Als wetenschapper kan Leirs enkel hopen en toekijken dat beleidsmakers betere beslis- singen nemen om een volgende pandemie te vermijden, maar elders zit de 57-jarige gewoon hoogleraar des te steviger in de controlekamer. In 2019 werd hij als eerste bioloog ooit voorzitter van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen ( KMDA, zie kaderstuk ). En sinds 2016 is hij voorzitter van de Raad van Bestuur van de Universiteit Antwerpen, waar hij de strategi- sche lijn van de universiteit bewaakt. “Het zijn natuurlijk de rector en zijn team die onze universiteit dagdagelijks leiden, maar de bestuursraad heeft wel zijn zeg over wel- ke universiteit we willen zijn en worden. De Universiteit Antwerpen wil een internationaal vertakte universiteit zijn, maar dan stevig “De these dat SARS-CoV-2 een nieuw virus is dat uit Wuhan komt, is op zich al onze- ker. Het is een nieuw ontdekt virus, dat wel. En de eerste gedocumenteerde uitbraken waren in Wuhan. Maar dat het zou gemu- teerd zijn op de markt daar, is allesbehalve zeker. Het zou kunnen, doordat er daar veel levende wilde dieren dicht bij elkaar zaten. Maar even waarschijnlijk is dat SARS-CoV-2 een virus is dat al veel langer circuleert bij mensen. Soms circuleren zulke infecties in kleine lokale gemeenschappen weg van de geïndustrialiseerde wereld. Die mensen zijn dan immuun, het kan er een soort kinder- ziekte zijn. Maar creëer je daar een influx van bijvoorbeeld boeren of mijnwerkers om dat