MUA34

34 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 34.2019 DOSSIER ANTWERPSE MOBILITEIT “Met of zonder Ring, mobili- teit kan niet gratis blijven” Nu de heraanleg van de Leien in een eindfase zit, start een werf die nog vele malen groter is. Dat enkel dat beloofde beton genoeg zou zijn om de door files geteisterde Ring rond Antwerpen weer vlot te trekken, geloven UAntwerpen-deskundigen Thierry Vanelslander en Thomas Vanoutrive geenszins. "Zonder rekeningrijden slibt de Ring gegarandeerd weer dicht." V raag aan een van de studenten die vandaag UAntwerpen bevolken of ze zich herinneren dat nog niet zo gek lang geleden er een brug boven de Rooseveltplaats stond, en het ant­ woord is meer dan waarschijnlijk ‘nee’. Of het nagelnieuwe Operaplein net zo’n iconisch beeld wordt als dat lelijke oude viaduct valt nog af te wachten – één gesprekspartner voor dit Dossier noemde het betonnen plein een compleet gemiste kans –, maar dat de Leien er na tien jaar werken danig anders bijliggen, is een understatement. Dat mag ook wel. De heraanleg die in 2002 aan de zuidelijke kant van de Leien van start ging en komend voorjaar over de hele lijn afgewerkt moet zijn, zorgde voor een ongezien verkeersinfarct, een golf van kritiek bij bewoners en ondernemers, én kostte honderden miljoenen euro’s. "En dat was toch wel een heel grote investering voor wat het maar is", haalt transporteco­ noom Thierry Vanelslander zijn schouders op. "Het is uiteindelijk niet meer dan een mooi heraangelegde verkeersas. Met een voor een plein ingeruild viaduct, en welis­ waar een tram in het midden. Maar er is niet fundamenteel nagedacht over hoe we de mobiliteit in de stad willen organiseren. We blijven duidelijk met een autocultuur zitten, waarbij we de wagen tot in het centrum van de stad leiden en lokken. Je vraagt je dan toch af: wat als al die tijd, aandacht en geld naar een ander soort mobiliteit gegaan zou zijn? Waar staan we dan?" Rekeningrijden komt er Worden Vanelslander en stedenbouwkundi­ ge Thomas Vanoutrive niet enthousiast over de heraanleg van de Leien, dan is dat niet anders bij de Oosterweelverbinding, de werf waartegen de Leien in het niets verdwijnen. "De Ring zal inderdaad gesloten zijn", klinkt het droog. "En ja, de huidige situatie is inder­ daad niet ideaal." Vanelslander: "De Ring wordt gesloten, maar met een omweg. Ze willen het vrachtverkeer in het noorden afleiden langs de Liefkenshoek- en Tijsmanstunnel, zodat het nooit op de Ring komt. Maar daar zie ik vandaag al files, terwijl de containertrafiek in de haven nog niet op haar piek zit. Zolang die twee flessenhalzen maar twee rijstroken hebben, zal dat dus niet verbeteren. Je mag vier rijstroken breed leg­ gen voor en na de tunnel, een route is maar zo sterk als haar zwakste schakel. En we hebben het wel over 25 000 vrachtwagens per dag op de Ring – vandaag al." Niet dat dat hun grootste bezwaar is. "Infrastructuur alleen lost een mobiliteits­ probleem niet op", stelt Vanelslander, hoofd­ docent bij het Departement Transport en Ruimtelijke Economie. "Zonder regulering en beprijzing kom je er niet. Zeker dat laatste is cruciaal. Bestuurders moeten betalen voor het gebruik van de Ring, waarbij andere tarieven kunnen gelden voor wie noordelijk, oostelijk en zuidelijk op de Ring rijdt, afhankelijk van de verkeerspieken. Geleidelijk uiteraard, én met sociale correcties. Maar veeg beprijzing van tafel, en ik garandeer je dat de files niet zullen verdwijnen." "Maar beprijzing ís voorlopig van tafel, want het rekeningrijden is afgelopen jaar politiek ontploft", aldus Thomas Vanoutrive, docent bij de Onderzoeksgroep voor Stadsontwikkeling van UAntwerpen. "Zo gaat het in Nederland al jaren, hoor. Telkens opnieuw, al vier keer intussen, wordt rekeningrijden daar op de politieke onderhandelingstafel gegooid als beslist regeringsbeleid. Waarna men het voor de verkiezingen weer annuleert. Politici