MUA33

36 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 33.2019 DOSSIER CIRCULAIRE ECONOMIE het ecoteam binnen de Onderzoeksgroep Productontwikkeling daar het meeste op. “Het is het moeilijkste aspect om als bedrijf con- trole over te hebben. Hoe zit die gebruiksfase in elkaar? Hoe kunnen we mensen bewuster maken van hun omgang met onze producten en ze hen daardoor langer laten gebruiken? We onderzoeken bijvoorbeeld in hoeverre mensen zich aangetrokken voelen tot produc- ten. De grootte, het gewicht, de milieu-impact, dat is allemaal al geweten. Maar als we meer weten welke emoties en welk sensorisch gevoel mensen bij bepaalde materialen heb- ben, kunnen we ook veel gerichter producten maken die passen bij hoe mensen zich voe- len. Daardoor gaan ze die langer bijhouden.” Is het implementeren van kennis over de circulaire economie een onbegonnen taak binnen de opleiding productontwikke- ling? “Helemaal niet. Wij zijn al lang bezig met duurzaamheid. Ik zie een enorme evo- lutie in de bewustwording van de studenten. Het groeit maatschappelijk en ze zijn getrig- gerd”, zegt Van Doorsselaer. “Ook al moeten ze in de ontwerpopdrachten niet de focus leggen op duurzaamheid, studenten zijn er spontaan mee bezig, We zijn op dat vlak een voorbeeldopleiding.” Fietsband wordt broeksriem De ontwerpers zijn dus mee. Nu de rest van de keten nog. “Alleen dan kan circulaire eco- nomie werken. Alle partijen en stakeholders moeten elkaar ondersteunen”, zegt Du Bois. “En dat is een van de moeilijkste dingen om te realiseren. Er beweegt dus wel iets, vooral de laatste vijf jaar, maar we staan nog lang niet ver genoeg. Op conferenties moet ik nog te vaak uitleggen wat ecodesign juist is. Velen denken nog aan een broeksriem die gemaakt is uit een oude fietsband, maar het gaat zo veel verder. Het allerbelangrijkste dat er nog moet gebeuren? Bewustwording en meer respect voor de natuur. De mens denkt lineair in plaats van exponentieel.” “Stel je een vijver voor: op dag één is er één waterlelie, op dag twee zijn er twee, en zo gaat het verder. Na tien dagen is de vijver halfvol. Na hoeveel dagen is de vijver helemaal vol? Velen denken na twintig dagen. Maar het is al na elf dagen. Het is iets essentieel dat de mens ook moet leren: alles in de natuur is exponentieel. En wij denken lineair. Met het broeikaseffect en de groei van de wereldbe- volking is het net hetzelfde. Bestaat de mogelijkheid om honderd procent circulair te gaan? Hopelijk wel. We gaan anders met materialen moeten omgaan. Is het nodig? Ja. Als we grondstoffen willen blijven gebruiken, is dat nodig. Zeker op lange termijn. De kritiek die ik altijd krijg, is: wie gaat dat betalen? Ook dat wordt een opgave. Maar als we niets doen, worden de grondstoffen almaar duurder. Alle stakehol- ders moeten in actie schieten: de industrie, politici, de burger en de financiële instellingen.” GETRIGGERD “Ik zie een enorme evolutie in de bewustwording van de studenten”, zegt Karine Van Doorsselaer ( l. ). Als wij als consument onze producten niet op een correcte manier afdanken, verandert er niets. Els Du Bois