MUA32

38 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 32.2019 DOSSIER RWANDA kijken hoe de Rwandezen daar zelf mee omgingen. Tijdens het schrijven van mijn thesis ben ik een eerste keer in contact gekomen met UAntwerpen-onderzoeker Bert Ingelaere, die zijn doctoraat over de gacaca’s afrondde.” Verhaal moet verteld worden Samen met een vriend maakte Laura een documentaire voor de Canvas-reeks 4x7 , over haar verleden in Rwanda. “Vervolgens kwam productiehuis De Chinezen bij me aankloppen voor hun nieuwe reeks Terug naar Rwanda . Veel mensen van mijn gene- ratie voelen het aan als iets wat heel ver L aura Uwase ontsnapte op 4-jarige leef- tijd, samen met haar zus en broertje, aan de genocide dankzij de koelbloe- digheid van haar moeder. “We woon- den toen in Cyangugu, aan de zuidkant van het Kivu-meer. Eind mei zijn we met hulp van priesters met een bootje kunnen oversteken naar Congo, een riskante nachtelijke over- tocht. Op een bepaald moment werd het in Congo ook gevaarlijk, want veel genocidairs waren de grens over gevlucht. We zijn dan naar Burundi kunnen vluchten, en van daaruit naar Wijgmaal waar we verre familie hadden. Ik heb nog wel herinneringen aan die perio- de. Zo waren we erbij toen mijn vader werd omgebracht en ik besefte toen heel goed dat we in gevaar waren. Maar pas veel later begreep ik die bredere context.” Pas toen Laura en haar gezin veilig en wel in België waren, sijpelden de berichten uit Rwanda door en wist ze wie er was omge- komen en wie er nog leefde. “Die eerste periode in België was hard en verwarrend. Mijn moeder had net haar man en ouders op de meest gruwelijke manier verloren en moest het zien te redden met drie kleine kinderen in een vreemd land waar ze de taal niet sprak. We zaten in overlevingsmodus.” Laura ging naar school, maakte vrienden, studeerde politieke wetenschappen optie internationale betrekkingen en schreef haar scriptie over Rwanda: “Mijn thesis ging over bottom-up peace building, over hoe sport verzoening kan brengen tus- sen mensen. Dat was een goed excuus om nog eens naar Rwanda te gaan en te Aan de aangrijpende Canvas-reeks Terug naar Rwanda werkte ook genocide­ overlevende Laura Uwase (29) mee. Ze verloor haar vader, grootouders en tal van andere familieleden, maar is vastberaden het verhaal levend te houden. “Wat 25 jaar geleden in Rwanda gebeurde, mag niet vergetenworden”. “Die zoektocht om te begrijpen is ook helend” weg en lang geleden gebeurd is, ik wil dat verhaal graag opnieuw dichterbij brengen. Tijdens het maken van de reeks kwamen we opnieuw bij Bert Ingelaere terecht als adviseur. Dat was erg waardevol. Ik vind dat Bert een genuanceerde stem in het debat heeft én ook heel wat ervaring ter plaatse, dus ik kon veel dingen bij hem aftoetsen.” Laura merkt dat bij veel Rwandezen eigen- lijk nu pas de nood ontstaat om over de gebeurtenissen te praten, ook bij zichzelf. “Nu alles wat gestabiliseerd is – we hebben kunnen studeren, hebben een job en zijn het huis uit – is er nu tijd om na te denken over wat er precies is gebeurd, hoe we dat een plek kunnen geven en hoe we de mensen die er niet meer zijn, dichtbij kunnen hou- den. De fysieke behoeften zijn ingevuld, er is veiligheid en financiële ruimte, nu komt er ook stilaan ruimte voor dat verhaal dat zo’n grote impact op onze levens heeft.” “Alles wat ik onderneem, is een zoektocht om dingen te begrijpen. Ik denk dat ik nooit ©BasBogaerts