MUA30

COVERVERHAAL 8 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 30.2018 I n Antwerpen weet men sinds de zomer van 2017 maar al te goed waarom de Belgische overheid van ons land een Europese hub voor klinische studies wil maken. In het zogenaamde Strategische Investeringspact dat premier Michel in september voorstelde, werd letterlijk verwezen naar de expertise van UAntwerpen op gebied van klinische studies, én naar het experiment dat die des- kundigheid voor de hele wereld duidelijk maakte: Poliopolis. In een containerdorp op de parking van het UZA gingen toen twee groepen van telkens vijftien mensen een kleine maand in quaran- taine, om een nieuw poliovaccin te testen. Een vaccin dus voor kinderverlamming, een ziekte die in ons land niet meer voorkomt, en waar het dan ook van het allergrootste belang was dat het virus niet via bijvoorbeeld ontlasting weer verspreid werd. Een studie bovendien waarvoor enkel Nederlanders konden kan- dideren, omdat zij als kind ingeënt zijn met een geïnactiveerd vaccin en Belgen met een levend afgezwakt vaccin, zoals het middel uit de test. Maar die tegelijk niet in Nederland kon doorgaan, omdat in hun ‘bijbelgordel’ heel wat mensen niet gevaccineerd zijn, terwijl dat in ons land verplicht is. Duurtijd om dat hele huzarenstuk op de rails te krijgen, van vergunningen tot de inrich- ting van de containers? Zes maanden. Daar keken ze in het wereldje flink van op. En het was reden genoeg voor de overheid om die reputatie te verankeren in een perma- nent testcentrum. Dat moet uitgroeien tot de Europese hub voor klinische studies en moet een hele medische sector verleiden om hier zijn tenten op te slaan. Hier, dat is volgens het Investeringspact Antwerpen, met UAntwerpen maar ook het Tropisch Instituut als voor- naamste troefkaarten. End game En met vaccinoloog Pierre Van Damme natuurlijk, de man achter het hele project. De Bill en Melinda Gates Foundation was zo tevreden dat hun 3,5 miljoen euro voor Van Dammes onderzoeks- groep aan UAntwerpen goed besteed werd aan Poliopolis, dat ze hem prompt een nieu- we subsidie gaven voor het vervolgonderzoek – en mis- schien willen investeren in het permanente centrum van de overheid. Wereldtop noemen ze zo iemand. Al is er van arro- gantie geen sprake bij Van Damme, die voor dit gesprek ontspannen aanschuift met een portie tapas en een bier- tje. “Ach, mijn TED-talk op een evenement van de Gates Foundation in oktober was het dichtst dat ook ik bij Bill Gates ben geraakt. Het gaat om het doel, polio uitroeien. En daar hebben wij, want het is natuurlijk teamwork, inderdaad een sleutelrol gespeeld. Over de resulta- ten van de afgelopen testen kan ik nog niet te veel zeggen, behalve dat onze publicaties erover nu ingediend worden bij The Lancet en Science , en de gegevens van die aard zijn dat we nu aan de fase 2-studie werken. Als ook dat vervolgonderzoek bij een groep van dik 300 volwassenen succes- vol is, begint men in Panama naadloos met een onderzoek bij 1- tot 5-jarigen. Dan volgen de zuigelingen nog, en is de end game van polio ingezet.” Vuur met vuur Maar waarom heb je nog een nieuw vaccin nodig voor een ziekte die ei zo na is uitgeroeid? “De vaccins uit de jaren ’50 en ’60 hebben hun nut bewezen. Waren er in de jaren ’80 nog 400 000 gevallen van kinderverlamming per jaar, dan zijn dat er nu enkele tientallen. Maar willen we tot nul geraken, dan is er voor elk geval van polio een enorme vaccinatiecam- Krijgt er een kind in Afghanistan vandaag polio, dan vaccineren we minstens vijf miljoen kinderen – de hele regio.