MUA26

DE UITDAGING 44 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 26.2017 met plastic. “Ik woon op een niet-toeristisch stukje wit zand in de Caraïben. Idyllisch, ware het niet dat ik elke ochtend twee zakken vol plastic verzamel als ik mijn hond uitlaat: waterflesjes, rietjes, ballonnen, … Het wordt stilaan onhoudbaar.” Bermuda Camilla Carteny (26) beaamt. De onderzoek- ster aan het Departement Biologie van onze universiteit gaat nog verder dan wat Ellen vastlegt met haar lens. Microplastic is amper zichtbaar met het blote oog, en veroorzaakt geen onmiddellijk zichtbare schade. “Het is nog geen écht gekend probleem”, legt Camilla uit. “Daarom probeert de wetenschappelij- ke wereld nu de impact van de piepkleine stukjes plastic te onderzoeken. En áls ze schadelijk zijn, hoe er iets aan gedaan kan worden. Voorlopig is er nog geen consensus en geen regelgeving op Europees vlak. Maar nu al voorspelt men dat er tegen 2050 zo’n driemaal meer plastic stukjes in de vissen in de oceaan zullen zitten.” Camilla trok naar de Bermuda-eilanden, dankzij een samenwer- king tussen haar project EPHEMARE, gefinancierd door JPI Oceans van de Europese Unie, en het liefdadigheidsinitiatief Race for Water (R4W). Met het buitengewone vaartuig van R4W, de Odyssey – een door zonne-energie aan- gedreven catamaran met spitstechnologie die de wereld rondvaart – deden Camilla en een Spaanse en Franse wetenschapper een bemonsteringscampagne. Camilla keerde afgelopen zomer terug met zand, waterstalen en bezinksels. Die legt ze dezer dagen onder de loep. De resultaten vergelijkt ze met die van monsters uit Guadeloupe, in de Franse Antillen, om te weten of er verschillen zijn naargelang de afstand. In het midden van elke oceaan creëert de stroming namelijk een soort van draaikolk. In de Atlantische Oceaan wordt deze gevormd door de Golfstroom, die van Mexico naar Noord-Europa stroomt, en de Noord-Equatoriale stroom, die van West-Afrika via Zuid-Amerika vloeit. “In die kolken komen gigantische afvalhoeveelhe- den bij elkaar. Onder invloed van zon en gol- ven breken die gedeeltelijk af en ontstaat microplastic.” Betere wereld Beide dames worden gedreven door passie. “Ik wilde eerst gewoon bioloog worden, maar was gefascineerd door de zee en koos daar- om voor een master marinebiologie. Ik wilde vervuiling en de impact op dieren leren begrij- pen”, vertelt Camilla. “Ik leerde gaandeweg dat ik met onderzoek echt een verschil kan maken. Ik wil de wereld verbeteren, sorry dat het zo melig klinkt.” (lacht) Naast haar studie geschiedenis was Ellen altijd al geïnteresseerd in fotografie. “Toen mijn kinderen beiden hoogfunctionerend autisme bleken te hebben, koos ik voor thuisonderwijs. Op school werden ze niet intellectueel uitgedaagd. Vakanties op de Caraïben deden deugd en snorkelen deed ons een nieuwe wereld ontdekken. Het leidde negen jaar geleden tot een verhuis en een nieuwe hobby: duiken en onderwa- terfotografie.” Ellen blijft bijstuderen over marine- en antarctische wetenschap en dierengedrag. “Dat helpt me bij research en observatie, en om mijn bevindingen in een context te plaatsen. Mijn oplei- ding geschiedenis, specifiek het eindeloze bronnenonderzoek, bleek al vaak erg nut- tig. Misschien is het zelfs de reden dat ik ernstig word genomen.” Dringende actie In 2014 werd Ellen uitgeroepen tot beste onderwaterfotografe ter wereld. Begin juni, naar aanleiding van Wereld Oceanendag 2017, gaf ze een toespraak voor de Verenigde Naties in New York. “De titel bracht mijn naam onder de aandacht en zorgde voor een boost. Maar ik koos om er niet mijn ego mee te voeden, Plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik moeten er gewoon uit. Alleen opgelegde wetten kunnen verandering brengen. UAntwerp striving to preserve our oceans, all the way to Bermuda Two women with one goal: to protect the oceans better. Camilla Carteny (26), a researcher in our university’s Department of Biology, is using science to raise the alarm. Ellen Cuylaerts (47), a Modern History alumna, uses her underwater photos to show that the clock is ticking. Cuylaerts says that as an underwater photographer, she can create a dialogue that touches people’s hearts. “People want to protect the things they love.” In 2014, she was crowned the world’s best underwater photographer, and this June, on World Ocean Day 2017, she ad- dressed the United Nations in New York. “The title raised my profile and gave me a boost. But instead of allowing it to feed my ego, I decided to use it to make my voice heard.” Carteny is going further, investigating the presence of barely visible microplastics in the ocean. “It’s not yet a well-known problem”, she explains, “so the scientific world is still trying to establish the impact of these microplastics. People are already predicting that there will be three times as much plastic in fish in the oceans by 2050.” Camilla travelled to the Bermuda Islands and is now examining the sand, water and sediment samples she collected there at the University of Antwerp. She hopes to present her results to the European Union at the end of next year as part of efforts to ratify a new waste policy. “The use of single-use plastic packaging has to stop.” E Camilla Carteny