MUA25

DE UITDAGING 44 MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 25.2017 dat is het probleem bij MS. Het ontregel- de afweersysteem zorgt bij deze ziekte voor ontstekingen van de myelineschede, het materiaal dat rond onze zenuwbanen zit en dat zorgt voor de bliksemsnelle informa- tie-uitwisseling tussen de hersenen en het lichaam. Daardoor worden patiënten moe en krijgen ze almaar minder controle over hun lichaam. Om die progressie van MS te stop- pen, moet het afweersysteem dus onder- drukt worden. Dat doet Cools door de zogenaamde den­ dritische cellen, die het afweersysteem vertellen welke cellen ze moeten aanvallen en welke niet, te isoleren en te behan- delen met onder andere vitamine D. De onderdrukte cellen worden vervolgens weer ingespoten, waarna ze het afweersysteem heropvoeden zodat het zich beperkt tot aan- vallen op echte boosdoeners, zoals infecties of kankercellen. Onbegrip Als het werkt, dan is dat bijzonder groot nieuws. Als er iets opvalt aan MS, is het wel de onduidelijk- heid die rond de ziekte hangt. Alom bekend, maar amper begrepen. Op Wikipedia lees je dat MS ‘waarschijnlijk een auto-immuunziekte is’. “Klopt”, zegt Cools. “Dat het lichaam zichzelf aanvalt, weten we wel. Maar wat het veroorzaakt, daar bestaat nog steeds veel discussie over. Een virus? Omgevingsfactoren? Iets anders? We weten het nog steeds niet. Laat staan dat we het kunnen genezen. Voor de progressieve vorm van MS, waarbij patiënten alleen maar slechter worden, is er zelfs geen behandeling. Het zijn dan ook vooral die patiënten die nu meedoen aan de studie.” Wetenschappers begrijpen de ziekte nog niet helemaal, logisch dus dat ook patiënten en de brede bevolking met veel vragen zitten. Dat merkte Gertjan Verdickt, die aan de Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen onderzoek doet naar de voorspelbaarheid van beursrendement, toen hij vorig jaar in zijn persoonlijke kring geconfronteerd werd met verscheidene MS-gevallen. “Ik dacht dat het een spierziekte was die vooral ouderen trof, en je in een rolstoel deed belanden. Dat is het niet.” “De meeste diagnoses worden gesteld bij mensen tussen 20 en 40”, bevestigt Cools. “Die worden bovendien niet allemaal aan een rolstoel gekluisterd. De meest voorkomende vorm van MS is relapsing-remitting , waar- bij mensen moeten leven met opstoten en productieve periodes.” Maar zowel Cools als Verdickt merken dat ook patiënten tal van vragen hebben over hoe ze met die ver- schillende periodes moeten omgaan, welke pijnen normaal zijn en welke behandelingen voorhanden. Antarctica “Ik wilde dan ook meer aandacht vestigen op de ziekte”, zegt Verdickt. “En dus start- te ik met Run for MS: een jaar lang doe ik elke maand mee aan een loopwedstrijd, in ruil voor sponsoring. In november loop ik de uitsmijter van dat jaar: de Antarctica Ice Marathon. Deze zomer trainde ik een eerste keer in een diepvries bij -25 graden ( lacht ). Gaat dat lukken? Ja hoor, geen probleem!” De inspanningen van Verdickt zetten naast de relatieve onbekendheid van de ziekte nog een ander aspect van MS in het voetlicht: het gebrek aan geld. “Instellingen als de MS-Liga Vlaanderen en therapeutische centra zijn op zoek naar fondsen voor hun activiteiten, maar trekken minder sponsoring aan dan ‘bekendere’ aandoeningen, zoals de kanker- organisaties.” Een behandeling met eigen cellen zal steeds vaker een alternatief vormen voor medi- cijnen – een nieuwe pijler in de geneeskunde. UAntwerp focusing on multiple sclerosis, all the way to Antarctica She isn’t quite ready to admit it, but professor of cell therapy Nathalie Cools does actually think she may have found a cure for multiple sclerosis (MS). The biochemist has discovered that dendritic cells, which regulate our immune system, can play a key role in the disease process when they are isolated and treated with vitamin D. In MS and other autoimmune diseases, it is those cells that lead the immune system to attack the patient’s own body. A study into potential side effects will begin at UZA in September, but the EU has already pledged funding for broader research into the new treatment’s efficacy. That would be incred- ible news, almost a century and a half after the disease was first described. The lack of a cure for MS, which leads to increasing tiredness and loss of strength, goes hand in hand with a general lack of information about the disease, even for patients. Widely known, though little understood, the condition affects around 1 in every 1000 people – that’s 11 000 patients in Belgium. And even fewer people realise that MS patients are being diagnosed younger and younger, mainly between 20 and 40 years old. This lack of clarity led Gertjan Verdickt, who holds a PhD in financial economics, to raise money and awareness for MS through sponsored runs. For an entire year, he will run a race a month before crossing the line at the end of a marathon on Antarctica in November. It is no coincidence that the treatment developed by Cools and her team is an example of personalised medicine, in which a patient’s own cells are treated in the lab before being reinjected. Cools believes that this approach will be used more and more in the future as an alternative to traditional medicine. E