MUA25

MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 25.2017 37 DIAMANT DOSSIER In debat over diamantmijnen Het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer organiseert elk jaar een lezingenreeks. Dit najaar is ‘grondstoffen’ het centrale thema, onder de noemer Debating Development, the global resource grab . Op 10 oktober verzorgt Hany Besada, deputy executive director van het Diamond Development Initiative International, de openings­ lezing. Op 24 oktober gaat het over ambachtelijke diamant­ winning, met Gavin Hilson (University of Surrey) en Mark van Bockstael (AWDC) als sprekers. www.uantwerpen.be/deba­ tingdevelopment Restaurateurs steken DIVA een handje toe De opleiding conservatie-res- tauratie gaat het nieuwe diamantmuseum DIVA advi- seren over hoe waardevolle voorwerpen zo verantwoord mogelijk gereinigd kunnen worden. In het nieuwe museum komt immers een restauratieatelier. Daarnaast zal het labo metaal zelf ook een historisch stuk uit de collectie restaureren. functies van diamant. “De edelsteen is een goede thermische geleider, warmte wordt zeer snel afgevoerd. Silicium, dat onder meer gebruikt wordt voor computerchips, zou je bijvoorbeeld kunnen vervangen door diamant. Je kan ook de eigenschappen aanpassen door onzuiverheden zoals boor of fosfor toe te voegen. Bovendien is diamant het hardste mineraal. Door het in een zeer dun laagje, enkele micrometers, aan te brengen op bij- voorbeeld chirurgische messen, worden die veel harder en kunnen ze in alles snijden. Ook boormachines om tunnels in rotsen te boren, worden geïmpregneerd met diamant.” Fluorescentie Van Tendeloo en co onderzoeken ook het verschil tussen kunstmatige en natuurlijke diamant. “Vandaag kan je kunstmatige dia- mant produceren die vrijwel onmogelijk te onderscheiden is van natuurlijke diamant. De kleur, schittering en vorm zijn bijna iden- tiek. Enkel door te kijken naar details in het absorptiespectrum kan je ze onderscheiden. Veel natuurlijke diamanten hebben een min of meer uitgesproken, meestal blauwe fluo- rescentie. De absorptie en de luminescentie van diamanten zijn zeer belangrijk om syn- thetische diamanten te kunnen detecteren.” D e wetenschappers van onder- zoeksgroep Electron Microscopy for Materials Science zijn wereld- top, onder meer dankzij de ultra­ krachtige elektronenmicroscoop waarmee de groep met deeltjes ter grootte van één miljoenste millimeter kan werken. EMAT werkt al jaren nauw samen met de industrie, zoals bijvoorbeeld met het Zuid-Afrikaanse diamantbedrijf De Beers. Staf Van Tendeloo is lid van de Raad van het Wetenschappelijk en Technisch OnderzoeksCentrum voor Diamant (WTOCD), opgericht in 1977 om de Belgische sierdiamantnijverheid weten- schappelijke en hoogtechnologische assis- tentie te verlenen. “Al in de jaren zeventig klopte De Beers bij ons aan met de vraag of we diamant konden kleuren”, vertelt Van Tendeloo. “Onzuivere diamant is niet veel waard. Maar als je de steen een cognackleur geeft of zwart maakt, dan wordt hij mooi. We ontdekten dat je onzuivere stenen kon kleuren door er nóg meer onzuiverheden aan toe te voegen, via verwarming en bestraling van de diamant. De kleur zit hem dus in kleine foutjes in de diamant. Inmiddels is gekleurde diamant overal te koop.” EMAT onderzoekt vooral de niet-decoratieve Diamant is méér dan decoratie Met zijn onderzoeksgroep EMAT onderzoekt fysicaprofessor Staf Van Tendeloo onder meer hoe je de kleur en de geleidbaarheid van dia- mant kan veranderen. Het mineraal heeft immers meer functies dan louter decoratie. TUNNELS BOREN “Boormachines geïmpregneerd met diamant worden veel harder”, weet Staf Van Tendeloo.