MUA24

HET DUO MAGAZINE UNIVERSITEIT ANTWERPEN 24.2017 23 pre- en postdocs, zodat zij hun project live kunnen komen verdedigen voor een (inter) nationale jury. Ook willen we in de toekomst het aantal projecten dat een onderzoeker bij het FWO heeft lopen, limiteren tot twee.” “Maar dan moet het budget voor die projec- ten wel substantieel verhoogd worden, want anders wordt het moeilijk om onze onder- zoeksgroepen draaiende te houden”, bedenkt Bogaerts. “We hopen echt dat als de procedures effici- ënter verlopen en de politiek ziet dat we ons engagement zijn nagekomen, dat dan het budget ook zal stijgen”, zegt Willems hoopvol. Geld via schenkingen Hans Willems weet als geen ander hoe onder- zoekers soms creatief uit de hoek moeten komen om voldoende financiering voor hun projecten te vinden, want ooit zat hij zelf aan de andere kant toen hij doctoreerde in de geschiedenis. “Ik was onderzoeker in een kleine onder- zoeksgroep en heb aan den lijve ondervonden dat je inventief moet zijn om aan de nodige gelden te komen. Ik deed onderzoek naar economische geschiedenis, waardoor we gelukkig ook funding via het bankwezen en de Financieel Economische Tijd loskregen.” Moeten alternatieve geldstromen – uit de bedrijfswereld en via schenkingen en erfe- nissen – geen grotere rol gaan spelen om eventuele tekorten vanuit de overheid op te vangen? “De bedrijfswereld sponsort vooral toegepast onderzoek”, weet Bogaerts. “Dat is voor hen direct nuttig. Fundamenteel onderzoek is even waardevol, maar er is niet meteen een return met de integratie van de aca- demische hogeschooloplei- dingen in de universiteiten”, vult Willems aan. “Het aantal studenten dat een universitai- re studie begint, is toegeno- men. Meer masterstudenten komen in aanraking met wetenschappelijk onderzoek, krijgen de microbe te pakken en wagen hun kans.” “Maar door het feit dat er maar zo weinig aanvragen worden toegekend, fnuikt dat de motivatie wel”, vindt Bogaerts. “Het slaagpercen- tage ligt voor internationale projecten nog veel lager, voor het Horizon 2020-programma van de Europese Unie is er voor sommige kanalen maar een slaagkans van 3 procent. Soms heb ik het gevoel dat al mijn tijd gaat naar het schrijven en evalueren van projecten, en naar onderwijs. We zijn destijds prof gewor- den omdat we goed waren in onderzoek, maar daar komen we gewoon niet meer aan toe. Ik zat jaren in toekenningscommissies van het FWO en ik vond het altijd zeer spijtig dat we erg goede projecten niet konden betoe- lagen omdat er gewoonweg niet voldoende budget was.” 30 miljoen extra Gelukkig is er beterschap in zicht. Annemie Bogaerts startte samen met een aantal colle- ga’s van de vier andere Vlaamse universiteiten een petitie om meer middelen van het FWO te genereren, en die actie wierp vruchten af. “Ruim 6000 academici tekenden de petitie, over de universiteiten heen. Toen de petitie nog volop liep, werden we al op het kabinet van minister Philippe Muyters ontvangen. Hij vertelde ons dat het FWO van de Vlaamse rege- ring 30 miljoen euro extra zou krijgen, waardoor het in 2017 kan rekenen op 350 miljoen euro. Goed nieuws uiteraard, maar nog steeds te weinig.” “Wat wél positief is”, vindt Willems, “is dat die 30 miljoen niet ‘gelabeld’ werd, maar dat die kan ingezet worden voor de verster- king van het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek binnen de open competitie. Naar 2019 toe heeft minister Muyters bovendien nog een extra 80 miljoen in het vooruitzicht gesteld. Die extra gelden zullen ongetwij- feld een invloed hebben op de slaagcijfers voor de reguliere projecten. Dankzij de extra middelen is de slaagkans voor de postdocs al gestegen naar 27 procent. We mikken op een slaagkans van 30 procent voor zowel projecten als mandaten, omdat dat ons toe- laat een voldoende strenge selectie door te voeren die kwaliteit garandeert en toch aan de onderzoekers het signaal geeft dat het de moeite loont een aanvraag in te dienen.” Dat exacte wetenschappers met het meeste geld gaan lopen en humane wetenschappers in de kou blijven staan, klopt echt niet volgens Willems. “We werkenmet gelijke slaagkansen voor alle disciplines. De manier waarop we de slaagcijfers berekenen, voorkomt trouwens een scheefgroei.” Hervormingen Ook binnen het FWO zelf beweegt er heel wat. “In het regeerakkoord stonden al wat hervormingen ingepland die we nu volop aan het uitvoeren zijn”, licht Willems toe. “In de toekomst willen we onze procedures nog efficiënter laten verlopen. Doel is om een aanvrager zo snel mogelijk te laten weten of de aanvraag is goedgekeurd en een duidelijke motivatie te geven bij een eventuele afkeuring. We willen de externe peerreviews optimali- seren en interviewprocedures invoeren bij de Ik wil het FWO nog efficiënter maken zodat onze onderzoekers zich kunnen concentreren op wat er echt toe doet: het onderzoek. Hans Willems