#rechtindesamenleving
2 Van links naar rechts: Melissa Vanmeenen, vicedecaan Onderwijs Wouter Vandenhole, vicedecaan Onderzoek Filip Seuntjens, faculteitsdirecteur Frederik Swennen, decaan
3 Missie De Faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen is een bloeiende, academische gemeenschap in het hart van Antwerpen waar meer dan 2.000 studenten en 340 medewerkers deel van uitmaken. Onze faculteit zet in op onderwijs, onderzoek en maatschappelijke dienstverlening, met een bijzondere focus op duurzaamheid, diversiteit en internationalisering. Maatschappelijke betrokkenheid zit al jaren in het DNA van onze faculteit. We bekijken alles vanuit een maatschappelijk perspectief, van onderzoek en onderwijs tot personeel en organisatie. Omgekeerd stelt de Faculteit Rechten haar expertise ten dienste van de samenleving. Dit uit zich in postacademische vormingen en sociaal-economische beleidsvorming, alsook in betrokkenheid in non-profitorganisaties en in het maatschappelijke debat in het algemeen. Actief pluralisme is hierbij de leidraad. Verder zet de Antwerpse rechtenopleiding sterk in op competentiegericht onderwijs in kleinere groepen, waarbij het recht in zijn context wordt geplaatst, met speciale aandacht voor internationalisering. Naast de opleidingen tot bachelor en master in de rechten biedt de Faculteit Rechten ook twee unieke opleidingen aan: de Engelstalige Master of Laws en de masteropleiding in het fiscaal recht. Als vervolgopleidingen kan je bij ons terecht voor de masterna-masteropleiding fiscaal recht en voor een brede waaier aan postacademische vorming. Inhoud Missie.............. 3 Onderzoek . . . . . . . . . . . . 4 Onderwijs............. 8 Internationalisering . . . . . . .10 Faculteit & Samenleving . . . . . 12 Permanente vorming . . . . . . 13 Onze initiatieven . . . . . . . . 15 #rechtindesamenleving Bezoek onze website: www.uantwerpen.be/rechten
4 Onderzoek Onderzoeksgroepen & leerstoelen Het (internationale) privaatrecht vormt de kern van de onderzoeksactiviteiten van de onderzoeksgroep Persoon en Vermogen. Het onderzoeksprogramma is onderverdeeld in vier samenhangende onderzoekslijnen: persoonlijkheidsrechten, contractualisering, aansprakelijkheid en rekenschap, en kinshipstudies. De focus van het onderzoeksprogramma ligt daarbij op het sociaal- juridische verschijnsel van private ordening in het (internationale) privaatrecht. Inhoudelijk wordt ingegaan op het concept multi-level governance en de mondialisering, en het onderzoek wordt methodologisch aangestuurd door sociaal-juridische studies. Antwerp Health Law & Ethics Chair (AHLEC) De leerstoel voor gezondheidsrecht en -ethiek stimuleert onafhankelijk, kwaliteitsvol en kritisch onderzoek, onder meer via doctoraten, publicaties en adviezen. Bovendien biedt deze leerstoel een postacademische vorming met een modulesysteem aan, bedoeld voor artsen, apothekers, verpleegkundigen, paramedici, stafleden, directieleden, de verzekeringssector, ziekenhuisjuristen, advocaten, magistraten, de overheid en studenten. Antwerp Liability & Insurance Chair (ALLIC) De leerstoel voor aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht zet zich via doctoraten, publicaties en adviezen in voor onafhankelijk, kwaliteitsvol en kritisch onderzoek. De postacademische opleiding die deze leerstoel aanbiedt is gericht op de verzekeringssector, advocaten, magistraten, de overheid en studenten. In het kader van de leerstoel worden congressen, studieavonden en seminars georganiseerd, die fungeren als een academisch platform voor een interdisciplinaire discussie over onderwerpen uit het aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht. Leerstoel Dier & Recht Deze leerstoel, gefinancierd door een mecenas, gaat op zoek naar één overkoepelend, maatgevend principe over omgaan met dieren, en tracht dit in regels operationeel te maken. Dierwaardigheid wordt zowel vanuit het ethische als vanuit het rechtsvergelijkende perspectief behandeld. Daarnaast wordt er in het kader van deze leerstoel beleidsondersteunend onderzoek gevoerd voor de Vlaamse overheid, inzake de beslissingsboom voor het opleggen van administratieve sancties bij inbreuken op de dierenwelzijnswetgeving. Verder biedt de leerstoel een interfacultaire en interuniversitaire lessenreeks dierenrechten aan. Persoon en Vermogen
5 De onderzoeksgroep Onderneming en Recht verricht onderzoek op het snijvlak van Europees, fiscaal en economisch recht, en belicht op een functionele, niet-normatieve wijze het begrip ‘onderneming’ in de ruime zin van het woord. Daarbij gaat het vooral om marktgebonden ondernemingen, overheidsondernemingen en vzw’s die economische activiteiten verrichten. Er zijn vier verschillende onderzoekslijnen: het rechtsleven van ondernemingen: ontstaan, werking en einde; de onderneming als actor in relationeel verband; de verhouding(en) tussen ondernemingen en overheid; en rechtsbescherming op nationaal en Europees vlak. Leerstoel Jean-Pierre Blumberg Deze leerstoel werd opgericht in 2021 ter blijvende nagedachtenis aan Jean-Pierre Blumberg. De leerstoel zet in op onderwijs, onderzoek en dienstverlening over corporate governance. De onderzoeksagenda van de leerstoel bestaat uit onderzoek naar de juridische en economische aspecten van corporate governance, meer bepaald naar het probleem van kortetermijndenken in corporate governance en naar hoe corporate governance kan bijdragen aan duurzame waardecreatie. De onderzoeksgroep Overheid en Recht verricht onderzoek naar de recente ontwikkelingen op het vlak van governance en multi-level governments, en hoe die het publiek recht beïnvloeden. Daarbij worden vragen onderzocht die voortvloeien uit de uitoefening van autoriteit op verschillende niveaus door niet-statelijke actoren: hoe functioneren zij in deze gewijzigde omgeving en hoe gaan we om met kwesties die daaruit afgeleid kunnen worden, zoals legitimiteit, verantwoordelijkheid, de rechtsstaat of het respect voor de grondrechten? Het onderzoek verloopt via vier onderzoekslijnen: multi-level good governance; governance and public decision-making; governance and diverse societies; en rule of law and constitutionalism. Overheid en Recht Onderneming en Recht
6
7 Het onderzoeksprogramma van de onderzoeksgroep Rechtshandhaving beoogt om voor zowel het privaatrecht als het straf(proces)recht na te gaan welke sancties mogen en kunnen worden getroffen, en onder welke voorwaarden. Hierbij wordt afgewogen welke van deze sancties het meest geschikt zijn voor een doeltreffende rechtshandhaving van privaatrechtelijke en strafrechtelijke normen. Verder wordt er bestudeerd hoe de strafrechtsbedeling coherenter gemaakt kan worden. Recht en Ontwikkeling De onderzoeksgroep Recht en Ontwikkeling bestudeert de bijdrage van het recht tot de menselijke waardigheid en rechtvaardigheid op wereldvlak, zowel binnen staten als tussen staten in het Noorden en het Zuiden. De groepsleden benaderen het recht kritisch op een interdisciplinaire en empirische wijze, en onderzoeken wat het recht daadwerkelijk ‘doet’. Human Rights and Global Justice en Law and Sustainable Development zijn de twee onderzoekslijnen. De thema’s diversiteit en conflict verbinden de twee. Antwerp Tax Academy, een interfacultair instituut voor belastingwetenschap opgericht in 2012, is een samenwerking tussen de Antwerp Management School en diverse faculteiten en instituten van de Universiteit Antwerpen: Faculteit Rechten Faculteit Letteren & Wijsbegeerte Faculteit Bedrijfswetenschappen en Economie Faculteit Sociale Wetenschappen Faculteit Wetenschappen – departement Wiskunde-Informatica Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer Het maatschappelijke doel van de Antwerp Tax Academy bestaat in eerste instantie in het bevorderen, faciliteren en uitvoeren van multidisciplinair fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast heeft het instituut als doel om multidisciplinair academisch onderwijs te ontwikkelen en te ondersteunen. Daarbij kan het gaan over specifieke opleidingsonderdelen, maar ook kort- en langlopende vormingscycli over belastingen. Antwerp Tax Academy is een open pluralistisch en multidisciplinair platform voor samenwerking tussen het academische milieu (universiteiten en hogescholen) en de samenleving (overheden, bedrijven, belangengroepen) met het oog op het ontwikkelen en verwerven van inzichten met betrekking tot belastingen, die gebaseerd zijn op multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek. Op deze manier wil de Antwerp Tax Academy een bijdrage leveren aan de belastingwetenschap én aan de samenleving. Ontdek al het onderzoek aan onze rechtenfaculteit: www.uantwerpen.be/onderzoek-rechten
8 Onderwijs Bachelor in de Rechten Recht omvat zoveel meer dan rechtszaken in de rechtbank; het recht is overal in de samenleving. Het is een instrument om problemen in de samenleving te voorkomen en op te lossen. Daarom is het belangrijk dat juristen een brede kijk hebben op en grondig inzicht verwerven in het samenspel tussen mens en samenleving. Onze bacheloropleiding is gericht op drie aspecten: • een stevige juridische basis in het Belgisch, Europees en internationaal recht; • een brede algemene vorming met vakken als economie en sociologie; • juridische vaardigheden zoals argumenteren, debatteren en juridische teksten schrijven. Met dit bachelordiploma op zak hebben studenten rechtstreekse toegang tot de masteropleidingen in de rechten aan de Universiteit Antwerpen. Master in de Rechten De Antwerpse masteropleiding in de rechten duurt twee jaar. Het programma bestaat uit grondslagen en hulpwetenschappen, juridische opleidingsonderdelen met oefeningen, juridische vaardigheden en een masterproef, waarbij studenten een stage lopen in de advocatuur, de magistratuur, het notariaat, de overheid, sociale organisaties of ondernemingen. Door de keuzevrijheid en de stage kunnen de masterstudenten zich optimaal voorbereiden op hun toekomstige werkomgeving. Dat kan uiteraard in de advocatuur, bij het parket of in de magistratuur zijn, maar evengoed in een adviserende of leidinggevende functie in de bedrijfswereld, bij de overheid, bij internationale organisaties, in de sociale sector of in de non-profitsector.
9 Master in de Rechten - fiscaal recht Wie zich meteen na de bacheloropleiding wil specialiseren in het fiscaal recht, kan aan de Universiteit Antwerpen de master fiscaal recht volgen. Het studieprogramma voor deze masteropleiding werd opgebouwd met het oog op de specifieke behoeften in de fiscale beroepen. In deze afstudeerrichting wordt er ruimte gecreëerd om doorgedreven competenties in het fiscaal recht te verwerven. Daarnaast is er ook aandacht voor (intra- en internationale) rechtsvergelijking, alsook voor de steeds toenemende Europeesrechtelijke en internationaalrechtelijke dimensie van het fiscaal recht. Master of Laws/LL.M. Het Master of Laws programma is een Engelstalige masteropleiding, die aan de hand van probleemgericht onderwijs en juridisch onderzoek op verkenning gaat in het internationaal en Europees recht. Onderwerpen zoals multilevel governance, commerciële transacties, duurzame ontwikkeling, mensenrechten, en diversiteit in de stedelijke context worden behandeld. De deelname van internationale docenten en studenten zorgt voor een unieke invalshoek en interessante wisselwerkingen. Het recht in de samenleving staat hierbij centraal. Daarnaast wordt er nauw samengewerkt met een aantal buitenlandse universiteiten en andere (internationale) externe partners, bijvoorbeeld in het kader van de legal clinic. Master-na-master fiscaal recht De master-na-master fiscaal recht is, net zoals de afstudeerrichting, een specialisatieopleiding in het fiscaal recht, maar dan voor studenten die reeds een masterdiploma in de rechten of in de economie behaald hebben. Net zoals de afstudeerrichting is deze opleiding gericht op de specifieke behoeften van het fiscale beroepenveld. Naast een masterproef, kunnen de studenten het studieprogramma zelf samenstellen. Ze hebben hierbij de keuze tussen een algemene opleiding of een oriëntatie richting particulieren en zelfstandigen enerzijds of de onderneming anderzijds. #rechtenstudeerjeinantwerpen
10 De Faculteit Rechten hecht veel belang aan internationalisering. U vindt dit terug in onze onderzoeksprojecten, in de internationale congressen die door Faculteit & Samenleving georganiseerd worden, maar vooral in ons onderwijsprogramma. Sinds 2017 biedt de faculteit een Engelstalige Master (LL.M.) aan, die niet alleen bachelor- studenten van de Universiteit Antwerpen aantrekt, maar ook studenten uit de rest van het land, Europa en daarbuiten. Wij stimuleren onze masterstudenten om een semester of een jaar te studeren bij één van onze 61 Europese of 18 niet-Europese partneruniversiteiten. Studenten moeten hiervoor voldoen aan bepaalde academische criteria en worden begeleid om de beste keuze te maken. Daarnaast wordt hun buitenlands vakkenpakket nauwkeurig gecontroleerd op het vlak van volume en kwaliteit. Elk jaar ontvangen we zo’n 85 uitwisselingsstudenten van onze partneruniversiteiten die een semester of een jaar aan onze faculteit komen studeren. Niet alleen de studenten maken gebruik van de mogelijkheden om naar het buitenland te trekken. Ook verschillende docenten geven les aan één of meerdere partneruniversiteiten. De faculteit ontvangt eveneens buitenlandse docenten om een aantal lessen te geven binnen ons vakaanbod. Daarbij is de faculteit actief lid van een aantal internationale netwerken van rechtenfaculteiten, zoals Academia, Paris X Nanterre en CIEL. Daarnaast biedt het ATLAS-netwerk onze doctorandi de mogelijkheid om een intensieve zomercursus te volgen. Tot slot maakt de Universiteit Antwerpen deel uit van het initiatief Young Universities for the Future of Europe (YUFE): een Europese universitaire alliantie waarvan UAntwerpen medeoprichter is. YUFE streeft naar het uitbouwen van een echte Europese universiteit over de landsgrenzen heen. Binnen YUFE hebben de rechtenfaculteiten de handen in elkaar geslagen om gemeenschappelijke opleidingen uit te werken. Internationalisering Ontdek ons uniek LL.M. programma: www.uantwerpen.be/LLM
11 Faculteit Rechten in een notendop (2022-2023) 2 116 studenten, meer dan 60 verschillende nationaliteiten 3 postgraduaten 177 opleidingsonderdelen 66 professoren en 49 assistenten 61 Europese partneruniversiteiten, 18 partneruniversiteiten buiten Europa 55 studenten naar 29 partneruniversiteiten in 18 landen 83 inkomende studenten van 35 partneruniversiteiten in 21 landen 65 permanente vorming per jaar 5 onderzoeksgroepen 4 leerstoelen 2 onderzoeksexcellentieconsortia 100 lopende doctoraten 11 afgewerkte doctoraten in 2023 35 verworven onderzoeksprojecten, goed voor € 3 800 000 financiering in 2023 755 publicaties per jaar (in de afgelopen 5 jaar)
12 Faculteit & Samenleving De Faculteit Rechten hecht een bijzondere waarde aan de band met de samenleving, en neemt hierin haar academische verantwoordelijkheid: onze slagzin is daarom ook #rechtindesamenleving. Die band is merkbaar aanwezig in de hele werking van de faculteit, met de uitdrukkelijke wil om aanwezig, relevant en verantwoordelijk te zijn. Die wil wordt in concrete acties omgezet binnen de eigen faculteit, de universiteit en de samenleving, zowel dichtbij als veraf. Zo zetten we sterk in op duurzaamheid en diversiteit én bouwen we steeds verder aan een sterke rol en expertise in de ontwikkelingssamenwerking. Met onze alumni en de juridische wereld willen we sterke en nauwe banden opbouwen en onderhouden. We zijn ervan overtuigd dat we met het Antwerp Law Net, onze dynamische alumniwerking, een meerwaarde creëren voor onze afgestudeerden, onze faculteit én de samenleving. Een diploma is immers geen eindpunt, maar de start van een nieuwe en lange samenwerking. Ontdek het Antwerp Law Net en blijf op de hoogte van onze initiatieven en activiteiten: www.uantwerpen.be/antwerplawnet
13 Nexus Naast het samenbrengen van alumni en het aanreiken van mogelijkheden om te netwerken heeft de Faculteit Rechten ook een ruim aanbod van initiatieven voor levenslang leren, vorming en training. Nexus is onze hub voor permanente vormingen en biedt een gevarieerd aanbod aan wat betreft vorm en inhoud. Zo biedt Nexus o.a. postgraduaten aan, postacademische programma’s, studieavonden, workshops, webinars, lezingen, seminars, opfrissingscursussen en opleidingen op verplaatsing. Onze academische medewerkers staan daarbij garant voor de inhoudelijke kwaliteit en Nexus zorgt voor een vlotte administratieve afhandeling. Postgraduaat gezondheidsrecht en gezondheidsethiek Het postgraduaat gezondheidsrecht en gezondheidsethiek wordt ingericht sinds het academiejaar 2014-2015. De opleiding is opgedeeld in zeven modules die eveneens apart kunnen worden opgenomen als micro-credentials. Ook studenten kunnen zich inschrijven voor het volledige postgraduaat of voor één of meerdere modules. Postgraduaat preventieadviseur Al meer dan 30 jaar organiseert de Universiteit Antwerpen opleidingen in de veiligheidskunde. Het postgraduaat preventieadviseur, met een basismodule en een specialisatiemodule niveau 1, is een opleiding tot preventieadviseur die voldoet aan de wettelijke vereisten volgens de codex over het welzijn op het werk. De combinatie van theoretische en praktische lessen biedt een volledige kijk op het welzijns- en preventiebeleid. Daarbij worden er externe lesgevers ingeschakeld en staan er verschillende bedrijfsbezoeken op het programma, met het oog op een sterke voeling met het bedrijfsleven. Postgraduaat aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht Op het vlak van het aansprakelijkheidsrecht kennen onze Belgische universiteiten de opleidingsonderdelen ‘(buitencontractueel) aansprakelijkheidsrecht (en risicoverzekeringen); ‘schadevergoedingsrecht’; en ‘verbintenissen uit wet en uit rechtsregel’. Die worden als verplichte vakken in de bacheloropleiding opgenomen of als keuzevakken aangeboden in de masteropleiding met een beperkt aantal contacturen. Wat het verzekeringsrecht betreft, is het aanbod in de basisopleiding echter nog schaarser. Nochtans is er vraag naar: zowel studenten als beroepsbeoefenaars hebben al meermaals gewezen op de behoefte aan een gespecialiseerde opleiding. Deze postacademische opleiding komt tegemoet aan die leemte in het onderwijsaanbod. De verschillende modules worden eveneens aangeboden als micro-credential
14 Bemiddeling: Postacademische opleiding en permanente vorming De Faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen organiseert in samenwerking met de Universiteit Gent een postacademische opleiding bemiddeling. Als bemiddelaar ondersteun je bij het oplossen van een conflict door hen bij te staan in hun communicatie en onderhandelingen. Daarbij hanteert de bemiddelaar principes als meerpartijdigheid, inhoudelijke neutraliteit, procesdirectiviteit, vertrouwelijkheid en vrijwillige toegang. Wie bemiddelt, moet niet alleen methodisch te werk gaan, maar moet ook filosofische, ethische en psychologische inzichten hebben. De explicitering van deze inzichten en de ontwikkeling van een samenhangende theorievorming is noodzakelijk om de rol van de bemiddelaar te begrijpen en een coherente bemiddelingspraktijk te ontwikkelen. Vanuit dit concept biedt de Faculteit Rechten een multidisciplinaire, wetenschappelijk verantwoorde en praktijkgerichte opleiding aan. Daarnaast richt onze faculteit ook een permanente vorming bemiddeling in voor juristen en welzijnswerkers die al professioneel met bemiddeling bezig zijn. Verschillende thema’s en casussen komen aan bod, zoals non-verbale communicatie, geweldloze/verbindende communicatie, onpartijdigheid, kinderen en jongeren in familiale bemiddeling,... Permanente vorming Douane en Accijnzen De permanente vorming Douane en Accijnzen is een modulair samengestelde, academisch georiënteerde specialisatieopleiding die in samenspraak met de FOD Financiën en met medewerking van de privésector wordt georganiseerd door de UAntwerpen (Nederlandstalig luik) en de ULiège (Franstalig luik). De lesgevers komen uit de academische wereld, de administratie, de advocatuur en de privésector. Daarnaast wordt er ook een verkorte algemene Engelstalige module aangeboden. Labs & Lectures Elk academiejaar biedt de Faculteit Rechten ook een reeks workshops, webinars, lezingen en studieactiviteiten aan in verschillende rechtsdomeinen, of in het kader van leerstoelen. Voor een overzicht van dit aanbod verwijzen we graag naar de activiteitenpagina op onze facultaire website: www.uantwerpen.be/rechten en de Nexus website: www.uantwerpen.be/nexus. Opleidingen op verplaatsing Hebt u specifieke vragen rond opleidingen, workshops of lezingen? Nexus bekijkt graag samen met u hoe ze kunnen helpen. Voor trainingen op maat, opleidingen op verplaatsing of advies kunt u contact opnemen met nexus@uantwerpen.be. Ontdek alle Nexus opleidingen en activiteiten: www.uantwerpen.be/nexus
15 Pharus Pharus, een initiatief van de Faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen, helpt bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden om hun weg te vinden in de complexe juridische omgeving en loodst hun projecten naar een veilige haven. Pharus bundelt de krachten van vooraanstaande academische experten van de Faculteit Rechten en specialisten van andere faculteiten, en kan zo op maat gesneden, onderzoeksgedreven begeleiding bieden. Hoe ingewikkeld het vraagstuk ook is, onze cliënten weten dat ze een betrouwbaar antwoord krijgen. Met dank aan de meest diepgaande en up-to-date kennis met een groothoeklens. Steunfonds Internationale Studentenmobiliteit Studeren in het buitenland is niet voor elke student vanzelfsprekend. Daarom heeft de Faculteit Rechten samen met het Universiteitsfonds een steunfonds opgericht voor internationale studentenmobiliteit, met een focus op de ondersteuning van internationale mobiliteit voor uitgaande en inkomende studenten met onvoldoende financiële draagkracht. Met een gift geeft u rechtenstudenten de kans om hun talenten verder te ontwikkelen. U kunt een vrijblijvende gift doneren op het rekeningnummer van het Universiteitsfonds: BE42 7310 4624 7854, met de vermelding “Steunfonds Faculteit Rechten Internationale Studentenmobiliteit”. Giften vanaf € 40 zijn fiscaal aftrekbaar. Verder kunt u de Universiteit Antwerpen als begunstigde laten opnemen in uw testament en daarbij specifiek vermelden waarvoor u wilt schenken, bijvoorbeeld voor onderzoek dat u wenst te steunen. U kunt eveneens een fonds op naam oprichten en zo een specifiek thema een financieel duwtje in de rug geven. Ontdek hoe Pharus u kan helpen: www.uantwerpen.be/pharus Maak vandaag het verschil voor morgen: www.uantwerpen.be/steunfondsrechten
16 Contact Stadscampus – Gebouw V Venusstraat 23, 2000 Antwerpen decanaat.rechten@uantwerpen.be www.uantwerpen.be/rechten T +32 3 265 54 44
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg3Nzk=