Les in Lezen: Onderzoeksluik 1 – Umbrella review van effectief leesonderwijs 63 De studie van Ludwig en collega’s toont aan dat leesinterventies voor leerlingen die Engels als onderwijstaal aan het verwerven zijn, een grote invloed hebben op het vloeiend lezen van deze leerlingen. De onderzoekers rapporteren echter geen specifieke interventiecomponenten die doorslaggevend zijn voor het succes. Ook hebben ze geen zicht op enkele belangrijke variabelen zoals het taalvaardigheidsniveau van de leerlingen, hoe lang ze al Engelstalig onderwijs genieten, enz. Ze keken na of het verband afhankelijk was van andere factoren (intensiteit, groepsgrootte, type interventie, risicostatus, onderwijsniveau), maar dat was niet het geval. Moderatoren zoals thuistaal van de leerling kon wegens het te lage aantal studies niet onderzocht worden. Tussentijdse conclusie Op basis van deze enkele studie van Ludwig en collega’s (2019) besluiten we dat leesinterventies voor leerlingen die de onderwijstaal nog aan het leren zijn een effect hebben op de leesaccuratesse (zie hoofdstuk Vlot lezen) en de leesvloeiendheid van deze leerlingen, maar hebben we geen zicht op welke specifieke interventiecomponenten doorslaggevend zijn voor dit succes. 3.3.5 Samenvatting Vloeiend lezen Van zodra leerlingen teksten niet alleen zo accuraat en snel mogelijk lezen maar ook aandacht schenken aan leestekens en met gepaste pauzes, intonatie en expressie lezen, spreken we over vloeiend lezen. Aangezien we deze vaardigheid nog steeds als een technische leesvaardigheid beschouwen, is het niet vreemd dat er soms overeenkomsten te vinden zijn tussen dit hoofdstuk en het hoofdstuk Vlot lezen. Bovendien is de grens tussen vlot en vloeiend lezen niet in alle ingesloten reviews even duidelijk. Kijken we naar overeenkomsten met vlot lezen, onthouden we vooral dat extra tijd maken voor ondersteuning van leesvaardigheden in en buiten de klas, tijdens of na schooltijd (tijdens de zomervakantie bijvoorbeeld) lonen om de leesvloeiendheid van leerlingen te versterken. Preventief inzetten op leesvaardigheid van beginnende lezers maar ook extra interventie bieden werkt om leesvloeiendheid te versterken. Ook in dit hoofdstuk zien we terug dat de meeste studies die werkzame leesinterventies rapporteren een phonics-aanpak integreren met aandacht voor fonologisch of fonemisch bewustzijn, decodeervaardigheid naast andere vaardigheden zoals woordenschat of leesbegrip, soms ook in combinatie met spelling of schrijven. Net als voor vlot lezen worden matige effecten gerapporteerd van dergelijke leesinterventies op vloeiend lezen en dit zowel bij een brede doelgroep als specifiek voor beginnende lezers met een risico op leesmoeilijkheden en leerlingen met een andere thuistaal die de onderwijstaal nog leren. Eén review stipt aan dat dit effect des te meer geldt voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen. Verder onderzoek is wel nodig om andere werkzame componenten van leesinterventies bij leerlingen met een andere thuistaal die de onderwijstaal leren in kaart te brengen. Net als in het hoofdstuk vlot lezen blijken moderatoren zoals groepsgrootte geen impact te hebben op de resultaten. Wordt er in de interventies specifiek ingezet op andere schriftelijke vaardigheden zoals spelling, onthouden we ook uit dit hoofdstuk dat het expliciet geven van instructie over spelling en zinsconstructies niet alleen het vlot maar ook het vloeiend lezen van een brede populatie leerlingen kan versterken. Eén uitzondering moet hierbij aangestipt worden. Hoewel het computergestuurde leesprogramma ABRACADABRA wel effect blijkt te hebben op vlot lezen, kan dit effect voor een gecombineerde maat van vlot en vloeiend lezen niet worden aangetoond.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg3Nzk=