Les in Lezen: Onderzoeksluik 1 – Umbrella review van effectief leesonderwijs 47 aan te geven dat de resultaten zeer divers zijn. De verschillen zijn vooral significant in de eerste jaren, namelijk voor luidop lezen tussen leerjaar 1 en 4, en voor stil lezen tussen jaar 1 en 2. Geen enkele van de onderzochte moderatoren (bv. type meetinstrument, studierichting) echter kan de verschillen tussen de resultaten van de verschillende jaren verklaren. Dit heeft deels te maken met het feit dat er te weinig beschikbare studies voor bepaalde jaren zijn. Tussentijdse conclusie We onthouden uit deze studies dat decoderen van losse woorden en pseudowoorden op jonge leeftijd goede voorspellers zijn voor vlot technisch lezen op latere leeftijd (January & Klingbeil, 2020). Wanneer deelvaardigheden van vlot lezen worden geoefend in een specifiek computer-programma dan kan dit wel een positieve bijdrage hebben op het vlot lezen, maar enkel wanneer er expliciete aanmoediging of begeleiding is bij het programma door een volwassene. Verder onderzoek hierrond is echter wenselijk alvorens conclusies te trekken (McTigue et al., 2019). Tot slot onthouden we dat de evolutie van leestempo vooral beïnvloed wordt door de variabele leerjaar (Salceda et al., 2020). 3.2.3 Begrijpend lezen (OV) -> Vlot lezen (AV) Ons literatuuronderzoek resulteerde in één studie die analyseerde of interventies op het vlak van begrijpend lezen een effect op vlot technisch lezen hebben. Guzman et al. (2018) brachten in hun meta-analyse 19 single case designs bij elkaar naar het effect van één-op-één interventies die zelfsturingsvaardigheden aanleren waarmee lezers leren bepalen waar ze staan in het leesproces en hoe ze hun leesgedrag hieraan kunnen aanpassen. De aangeleerde vaardigheden stellen leerlingen m.a.w. in staat om hun lees- en leerproces te monitoren en hun gedrag indien nodig bij te sturen (bv. een andere leesstrategie kiezen). Sommige van de opgenomen interventies focussen zuiver op zelfmonitoring, terwijl andere interventies training in zelfmonitoring combineren met andere componenten zoals training op vlak van woordenschat, het halen van de hoofdgedachte uit een geschreven tekst en begrijpend leesstrategieën. De onderzoekers vonden drie studies die het effect van training in zelfmonitoring op vlot lezen bestudeerden. Uit deze studies blijkt dat individuele training in zelfmonitoring een groot effect op leestempo heeft, gemeten als het aantal correct gelezen woorden per minuut. Dit gold voor leerlingen van verschillende leeftijden uit het regulier of buitengewoon kleuter, lager of secundair onderwijs en zowel met programma’s die louter focusten op zelfmonitoring of een combinatie met andere componenten bevatte. Wel dienen de nodige vraagtekens bij de robuustheid van dit resultaat gezet te worden. Het gaat immers om een resultaat op basis van drie studies met elk slechts één of een zeer beperkt aantal proefpersonen. Tussentijdse conclusie Uit de gevonden studie van Guzman en collega’s (2018) onthouden we dat instructie in zelfmonitoring een positieve impact heeft op het leestempo van leerlingen. 3.2.4 Algemene leesvaardigheid (OV) -> Vlot lezen (AV) Twee studies onderzochten de relatie tussen ruimere leesinterventies en vlot technisch lezen. Abrami en collega’s (2019) onderzochten het effect van een computergestuurde aanpak voor leesvaardigheid en Mol & Bus (2011) gingen de invloed van lezen in de vrije tijd na.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg3Nzk=