Les in Lezen: Onderzoeksluik 1 – Umbrella review van effectief leesonderwijs 46 (January & Klingbeil, 2020). Daarna komt een studie aan bod met een technologische component. McTigue en collega’s (2019) onderzoeken het effect van het programma GraphoGame. Salceda en collega’s (2020) gaan tot slot na welke variabelen invloed hebben op de ontwikkeling van het leestempo. January en Klingbeil (2020) onderzochten in hun meta-analyse niet alleen de relatie tussen resultaten op diverse screeningsinstrumenten voor beginnende geletterdheid en vlot lezen (decoderen en woordlezen, zie vorige paragraaf), maar gingen ook de relatie na tussen screeningsresultaten voor het lezen van losse woorden en pseudowoorden en het vlot hardop lezen van woorden en tekst. Op basis van de samengebrachte studies concluderen ze dat de vaardigheid in het lezen van losse woorden en pseudowoorden in de vroege leesontwikkeling (kleuter, eerste en tweede leerjaar) een sterke relatie laat zien met vlot technisch lezen op hetzelfde moment. Beide vaardigheden (het lezen van woorden en pseudowoorden) zijn ook goede voorspellers voor het technisch lezen op een later tijdstip (3 tot 88 maanden) en laten sterke correlaties zien met het vlot lezen van zowel woorden als tekst. McTigue et al. (2019) gingen na of het gebruik van GraphoGame een effect heeft op het vlot technisch lezen van woorden en korte teksten. GraphoGame is een educatief computerspel dat in Finland ontworpen werd voor kinderen met een risico op het ontwikkelen van leesmoeilijkheden. Het spel is gericht op het automatiseren van grafeem-foneemkoppelingen. De gebruikers oefenen eerst intensief op de koppelingen tussen individuele grafemen en de bijbehorende klanken, waarna ze aan de slag gaan met steeds grotere en complexere eenheden, m.n. lettergrepen en woorden. Daarbij wordt er veel herhaald om zo de snelheid van de grafeemherkenning te verhogen. GraphoGame houdt de vooruitgang van elke leerling bij, past zich aan de prestaties van de speler aan en voorziet specifieke feedback. Elke kind evolueert dus volgens zijn/haar eigen tempo. De onderzochte GraphoGameinterventies vinden in verschillende landen met diverse onderwijstalen plaats, waarbij leerlingen meestal op school maar soms ook thuis voor doorgaans een kwartiertje per dag met het programma aan de slag gaan. Op basis van de resultaten kunnen de onderzoekers niet aantonen dat het educatieve computerspel erin slaagt om het vlot lezen bij kinderen tussen de derde kleuterklas en het eerste secundair te versterken. Er is gemiddeld gesproken geen significant effect. Daarbij blijkt de duur waarmee het spel gebruikt wordt (1 tot 9 weken, met meestal 15 minuten per dag) niet samen te hangen met een beter resultaat. Het gebruik van het spel lijkt echter wel effectief te zijn wanneer er begeleiding is door een volwassene. Studies waarin de kinderen aangemoedigd worden door een volwassene of individueel of in duo’s begeleid worden laten een groter effect zien dan studies waarin er weinig tot geen interactie is met een volwassene en leerlingen bijvoorbeeld individueel in een computerklas of thuis werken en een volwassene enkel technische ondersteuning biedt. Wel is deze bevinding slechts gebaseerd op vijf studies en verschillen resultaten in studies sterk van elkaar, waardoor verder onderzoek hierrond wenselijk is alvorens conclusies te trekken. Salceda et al. (2020) onderzochten de evolutie van leestempo (reading rate) bij Spaanstalige leerlingen uit het lager en secundair onderwijs. Leestempo wordt gedefinieerd als de hoeveelheid geschreven informatie die een persoon binnen een gegeven periode kan verwerken. Die hoeveelheid informatie wordt gemeten door het aantal woorden die in een tekst per minuut gelezen worden of het aantal woorden die correct per minuut gelezen worden, zowel luidop als stil. Intonatie en expressie van tekstlezen wordt hierbij niet meegenomen. De variabele die het meeste invloed heeft op de uitkomstmaten van leestempo is leerjaar. Leerjaar verklaart maar liefst 70 % van de variatie binnen de resultaten van leestempo. Wel is het belangrijk
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg3Nzk=