Les in Lezen: Onderzoeksluik 1 – Umbrella review van effectief leesonderwijs 42 focus op begrip. Bij dergelijke programma’s blijkt het belangrijk om aandacht te besteden aan de morfologische structuur van de taal en aan formele spellinginstructie. Verschillende reviews focussen op interventies die vooral de voorbereidende schriftelijke vaardigheden of codegerelateerde vaardigheden willen stimuleren. Kijken we naar de toegevoegde waarde van technologie, leren de ingesloten reviews ons dat het vermoedelijk beter is om computerprogramma’s te integreren met de overkoepelende aanpak van geletterdheid in de school om het effect te versterken. Focussen we op motivationele componenten, dan blijkt het niet voldoende om leesmotivatie componenten toe te voegen aan interventies om codegerelateerde vaardigheden zoals fonologisch bewustzijn te stimuleren. Een andere bevinding die relevant is voor interventies die focussen op schriftelijke vaardigheden is dat instructie in letterkennis het sterkste effect heeft op de voorbereidende schriftelijke leesvaardigheden wanneer deze instructie gecombineerd wordt met één of meerdere andere voorbereidende schriftelijke leesvaardigheden. Interventies met een focus op codegerelateerde vaardigheden zoals fonemisch bewustzijn en inzicht in geschreven taal blijken effectief voor leerlingen met een andere thuistaal die de onderwijstaal leren. Ze zijn ook vermoedelijk belangrijk voor lezers met hyperlexie, aangezien hun moeilijkheden met leesbegrip vaak samengaan met een fonemisch bewustzijn dat van minder goede kwaliteit is. Bij zwakke lezers stellen we vast dat phonics-instructie niet zomaar leidt tot verbetering van hun fonologische vaardigheden. Gezien het beperkt aantal primaire studies is het echter lastig om hieruit conclusies te trekken. Wel blijkt een duidelijk effect op voorbereidende leesvaardigheden in interventies met een morfologische component, ten minste indien ze gecombineerd worden met andere componenten. Ook voor kinderen en adolescenten met verstandelijke beperkingen en personen met complexe communicatienoden die nood hebben aan ondersteunende communicatie loont het de moeite om interventies op het vlak van voorbereidende vaardigheden in te zetten, vaak in aangepaste vorm. Deze interventies blijken het meest effectief wanneer ze gebruik maken van (1) directe instructie, (2) focussen op een beperkt aantal vaardigheden en (3) mogelijkheden bieden voor expliciete oefening van de te meten vaardigheid.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg3Nzk=