19 FICHE 3 Wil je meer weten over dit onderwerp, neem dan hier een kijkje: • Fit voor lezen | Thomas More (thomasmore.be) • Fonemisch bewustzijn: fundament voor het leren lezen | Onderwijskennis Wil je meer weten over het onderliggende onderzoek, kijk dan zeker naar deze studies: • Dessemontet, R. S., Martinet, C., de Chambrier, A. F., Martini-Willemin, B. M., & Audrin, C. (2019). A meta-analysis on the effectiveness of phonics instruction for teaching decoding skills to students with intellectual disability. Educational Research Review, 26, 52-70. • Goodwin, A. P., & Ahn, S. (2013). A meta-analysis of morphological interventions in English: Effects on literacy outcomes for school-age children. Scientific Studies of reading, 17(4), 257-285. • McArthur, G., Sheehan, Y., Badcock, N. A., Francis, D. A., Wang, H. C., Kohnen, S., Banales, E., Anandakumar, T., Marinus, E., & Castles, A. (2018). Phonics training for English-speaking poor readers. Cochrane Database of Systematic Reviews, 11. DOI: 10.1002/14651858.CD009115.pub3. Welke praktijktips horen bij dit antwoord? • Het fonemisch bewustzijn stimuleer je best met oefeningen waarin kinderen gesproken woorden moeten opsplitsen in klanken (‘auditieve analyse’) of een klank in een woord moeten weglaten dan wel verplaatsen (‘foneemdeletie’ en ‘foneemmanipulatie’). De ontwikkeling van fonemisch bewustzijn hoeft trouwens niet helemaal voltooid te zijn om te kunnen starten met het leren lezen van letters en woorden. Starten met het leren decoderen van woorden kan het fonemisch bewustzijn nog verder versterken. • Probeer het werken aan letterkennis, fonemisch bewustzijn en decoderen zoveel mogelijk aan elkaar te verbinden. Blijf het fonemisch bewustzijn van leerlingen verder stimuleren terwijl je hen de koppelingen tussen letters en klanken aanleert en hun leert hoe ze eenvoudige woorden kunnen decoderen. • Leer koppelingen tussen letters en klanken expliciet en systematisch aan. Schenk hierbij ook voldoende aandacht aan de klanken. • Zet in op de opbouw van woordspecifieke kennis door geleerde letters veelvuldig te oefenen in woorden met andere bekende letters. Zorg ervoor dat dit gebeurt in zoveel mogelijk combinaties. • Oefen zowel bij lezen als spellen. Zorg van bij de start meteen voor ruime kansen om ook te oefenen in zinnen en teksten waarbij eerder geoefende woorden aan bod komen. • Blijf het fonemisch bewustzijn verder stimuleren. » Doe dat met opdrachten zoals ‘auditieve analyse’ (bijvoorbeeld: “Welke klanken hoor je in steen?”) en ‘deletie’, het wegnemen van klanken (bijvoorbeeld: “Hoe klinkt steen zonder ‘s’? Dan is het niet meer steen maar …?”). » Opdrachten met ‘auditieve synthese’ (zoals “Welk woord maak je met de klanken ‘s-t-ee-n’?”) blijken minder effectief. De vaardigheid die je nodig hebt om de synthese te maken tussen klanken die je hoort, is van een hele andere aard dan de complexe vaardigheid die je inzet wanneer je klanken samenvoegt terwijl je een woord leest. » Geef je leerlingen veel kansen om te herhalen en toe te passen aan de hand van effectieve en stimulerende werkvormen (bijvoorbeeld: lezen in duo’s of herhaald lezen van teksten die zich daartoe goed lenen – denk aan doe-teksten of aan teksten voor toneellezen, die de kans bieden van rol te wisselen). » Blijf monitoren. Taaltrajecten
RkJQdWJsaXNoZXIy MTg3Nzk=